Paus Franciscus bezocht van 3 tot 5 februari 2019 de Verenigde Arabische Emiraten. In meerdere opzichten een bijzondere reis. Het was voor het eerst dat een paus naar het Arabische schiereiland reisde. Bovendien is het dit jaar 8oo jaar geleden dat Franciscus van Assisi sultan al Malik al Kamil bezocht. Het belang van het bezoek aan de VAE ligt vooral in de grote impuls aan de interreligieuze dialoog en samenwerking voor vrede op basis van menselijke broederschap. De Arabische media waren lovend over de komst van de ‘man van vrede’, zoals ze de paus noemden.
De paus en de grootimam van Al-Azhar tekenden in Abu Dhabi tijdens een interreligieuze wereldconferentie het ‘Document over de Menselijke Broederschap’. Hierin bevestigden de twee leiders de gemeenschappelijke roeping van alle mannen en vrouwen om als broeders en zusters te leven, omdat ze zonen en dochters van God zijn. Paus Franciscus: “We veroordelen elke vorm van geweld, en we verbinden ons ertoe in de wereld waarachtige waarden en vrede te verspreiden.”
Nieuw sociaal pact
Ook secretaris-generaal Olav Fykse Tveit van de Wereldraad van Kerken nam deel aan de conferentie. “Als christenen geloven we dat de liefde van God, zoals die zich manifesteerde in en door Jezus Christus, ons ertoe kan brengen samen te leven als één menselijke familie”, zei hij. Tveit pleitte voor een nieuw sociaal pact, ook in het Midden-Oosten, de bakermat van de drie Abrahamitische religies. Tveit: “Met name de meest kwetsbaren moeten de daadwerkelijke steun en solidariteit van iedereen ervaren.”
Gemeenschappelijke waarden
Godsdiensten worden vaak genoemd als bron van geweld. De verleiding is groot om een botsing tussen de christelijke en de islamitische beschaving te zien. Met de verklaring wordt aangegeven dat het mogelijk is elkaar te ontmoeten, te respecteren en tot dialoog te komen. De paus wees op de gemeenschappelijke waarden in islam en christendom. Hij noemde het leven, het gezin, de religieuze aanleg, eerbied voor bejaarden en opvoeding van de jeugd.
Belijden dat men christen is
De paus stak een hart onder de riem van christenen in de VAE en vroeg aandacht voor hun veiligheid. Hij adviseerde hen de regel van Franciscus van Assisi te volgen: ‘Geen proces noch dispuut voeren, onderworpen zijn aan elk menselijk schepsel omwille van God en gewoon belijden dat men Christen is’. “Een christen vertrekt alleen gewapend met zijn nederig geloof en concrete liefde”, benadrukte de paus.
Jemen
De paus toonde zich zeer bezorgd over de humanitaire crisis in Jemen en riep vlak voor zijn bezoek alle partijen op het wankele vredesakkoord uit te voeren. Tijdens een eucharistieviering in het stadion van Abu Dhabi bad de paus samen met 180.000 Chaldeeën, Kopten, Grieks-katholieken, Grieks-melkieten, Rooms-katholieken, Maronieten, Syro-katholieken, Syro-malabaren, Syro-malankaren en 4000 moslims voor vrede en gerechtigheid met speciale aandacht voor het Midden-Oosten en Jemen. De paus riep religieuze leiders op samen te werken en elke vorm van oorlog af te wijzen. “Of we bouwen samen aan een toekomst of er zal geen toekomst zijn”, zei hij.
Berry van Oers