‘De meeste vrijzinnigen hebben behoefte aan pastoraat en willen er gebruik van maken. Daarbij hechten veel leden aan een klassieke vorm van pastoraat, denk aan een persoonlijk gesprek met een professional of bijvoorbeeld in en groep rondom rouw’. Dat schrijft dr. Froukje Pitstra in een artikel in het blad ‘Omzien’, een uitgave van Vrijzinnigen Nederland.
Op verzoek van het bestuur van de Vrijzinnigen heeft ze recent onderzoek gedaan naar de toekomst van geestelijke zorg in een (post)seculiere en plurale wereld. Ze zocht contact met de afdelingen van de Vrijzinnigen Nederland en informeerde naar de wensen, behoeften en ideeën van leden naar de toekomst van het pastoraat. Er werd een enquête gehouden en er vonden gesprekken plaats.
De uitkomst laat zien dat de meeste vrijzinnigen een klassieke vorm van pastoraat verlangen, zoals het in de Nederlandse literatuur is omschreven door vooral protestants-christelijke auteurs. Dit pastoraat neemt de vorm aan van therapeutisch en evenmenselijk pastoraat. Binnen het therapeutisch pastoraat is de menselijke ervaring een belangrijk uitgangspunt. Bij het evenmenselijk pastoraat is er sprake van wezenlijke wederkerigheid, persoonlijke betrokkenheid en verbondenheid.
Deze benadering sluit aan bij wat de vrijzinnige voorganger Peter Korver stelde over pastoraat: ‘Kenmerkend voor het vrijzinnige pastoraat is niet God, maar de mens. Een goede pastor is niet iemand die veel gelooft, maar iemand die de rust en het invoelingsvermogen heeft om echt te luisteren en samen met de ander op zoek te gaan naar een begaanbare levensweg’.
Froukje Pitstra laat in het artikel zien hoe vrijwilligers en professionals beiden een rol spelen. Zij benoemt de waarde van de vrijwilligers voor het pastoraat. ‘Niet zelden zijn het mensen met de nodige bagage, meestal goed in staat om in te schatten wat ze zelf aankunnen en wanneer professionele pastorale expertise, bijvoorbeeld door een voorganger of een pastoraal werker, gewenst is’. Door middel van bijvoorbeeld vrijwillgersdagen met workshops kunnen zij worden ondersteund en gemotiveerd.
De auteur meent dat naast deze vrijwilligersinzet er behoefte blijft aan een vertrouwelijk gesprek met een professional. Een aantal afdelingen werkt inmiddels, zegt Pitstra, ook wat betreft het pastoraat, met beroepskrachten op zzp-basis. De beroepskrachten kunnen op afroepbasis beschikbaar zijn en ook worden ingezet als er behoefte is aan verdieping in een thema als voltooid leven, dementie of levenskunst.
Foto:
Froukje Pitstra (overgenomen van het omslag van Omzien)