Het Tsjerkepaad (Kerkenpad) in Friesland heeft een hoge vlucht genomen. Zonder boekje met openingstijden en deelnemers gaat het eigenlijk niet meer. Dat realiseer je je als je de gids openslaat die voor slechts één euro verkrijgbaar of gratis te downloaden is (www.tsjerkepaad.nl). Liefst 250 kerken die in de periode van 1 juli tot en met 9 september open zijn voor bezichtiging staan er in vermeld. Speciale activiteiten zijn in een overzichtelijke agenda opgenomen.
De organisatie heeft dit jaar een oecumenische insteek gekozen als leidmotief: Rome-Reformatie. De uitgave laat zien hoe de kerkhervorming 500 jaar geleden door de Augustijner monnik Maarten Luther tot veranderingen in het kerkinterieur heeft geleid. Het altaar en de heiligenbeelden verdwenen en de open bijbel kreeg een centrale plaats op de preekstoel. Het interieur werd soberder, hoewel in later tijden de herenbanken en de praalgraven prominent aanwezig waren en nog weer later de liturgische kleuren terugkwamen, schrijft Gerrit Groeneveld, voorzitter van Tsjerkepaad in een inleiding op de gids.
Aansluitend bij het thema ‘pelgrimeren’, dat centraal staat in het programma van de Raad van Kerken in Nederland (op instigatie van de Wereldraad) laat de gids zien hoe bezoekers zogenaamde ‘kleasterruntsjes’ kunnen maken. Met de komst van het christendom ontstonden er kloosters in het huidige Friesland van Augustijner monniken (al rond 760 bij Dokkum). Er volgden er vele tientallen. Waar de eerste monniken in het Midden-Oosten leefden als kluizenaars in de woestijn, zochten de monniken in Europa de stilte van de bossen op.
De organisatie is vorig jaar al begonnen met het opzetten van wandel- en fietstochten langs deze plekken van rust, ontspanning en bezinning. Deze stilteplekken zijn te vinden bij kerken en (vroegere) kloosters. ‘We laten ons inspireren door wat in onze cultuur herinnert aan spiritualiteit en haar invloed op de samenleving’, aldus Tryntsje de Boer in de gids, ‘dit jaar met het thema Rome en Reformatie. We kunnen genieten van mooie wolkenluchten, zingende vogels, vee in de weide, bloeiende aardappelen en ruisend graan. Fryslan nodigt uit tot pelgrimeren’.
De uitgave heeft diverse citaten opgenomen als bezinningstekst. Naast klassiekers van Maarten Luther en Dietrich Bonhoeffer zijn er ook citaten van mensen uit deze tijd. Van Gerard de Korte, tot voor kort bisschop in Groningen-Leeuwarden is een citaat opgenomen: ‘De oecumenische beweging is een geschenk van de Heilige Geest. Er is veel bereikt, we zien elkaar als broeders en zusters en niet meer als ketters en papen’. En van paus Franciscus: ‘Verdeelheid onder christenen is niet alleen ‘tegengesteld aan de wil van Christus’, maar vormt ook ‘een schandaal tegenover de wereld’. Persoonlijke ontmoetingen leveren meer op dan het uitonderhandelen van theologische disputen’. Met gevoel voor humor en relativering is ook een citaat opgenomen van Julius Caesar: ‘Het is beter de eerste te zijn in uw dorp dan één van de laatsten in Rome’.