Een Russisch-orthodoxe theoloog die zijn wetenschappelijke graad in de wacht sleept aan de Protestantse Theologische Universiteit. Waar anders zou je dat verwachten dan in Amsterdam? Vader Joan Lena, secundus voor de Orthodoxe Kerk bij de Raad van Kerken, hoopt op 14 maart te promoveren aan de PThU in de hoofdstad. De titel van zijn proefschrift is: ‘The Panegyrikon Codex Type and its Liturgical Function: A New Catalogue Model’. De academische plechtigheid heeft plaats in de aula van de Vrije Universiteit om kwart voor vier ’s middags. Na afloop is er een bescheiden receptie.
Lena (1974) groeide op in Albanië en was vanaf 1993 nauw betrokken bij de wederopbouw van de Orthodoxe Kerk daar na decennia van vervolgingen. Na zijn afstuderen aan het seminarie van de Orthodoxe Kerk van Albanië studeerde hij vijf jaar in Thessaloniki. Hij werd vertegenwoordiger van de Orthodoxe Kerk van Albanië in het nationaal Bijbelgenootschap van dat land en was als zodanig betrokken bij de nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament in 2007. Als vervolgproject kwam hij naar de VU om zich te scholen in Oudtestamentische Bijbelvertaling. Sinds 2009 doet hij een promotie-onderzoek aan de PThU over Byzantijnse Bijbelmanuscripten. Hij zet zijn werk voor het Bijbelgenootschap vanuit Nederland voort, waar hij actief is in de Nikolaasparochie in Amsterdam.
In maart 2015 is Joan Lena, de secundus van de vertegenwoordiging van de – zoals het officieel heet – Orthodoxe Bisschoppenconferentie van de Benelux bij de Raad van Kerken, in Amsterdam tot diaken gewijd. De wijding werd voltrokken door aartsbisschop Simon van Den Haag en Nederland van de Russisch-Orthodoxe Kerk.
Op de dag dat Joan Lena promoveert, zal één van de co-promotors, prof. Theodora Antonopoulou, ook een gastcollege geven met de titel: ‘Religion and beyond: Homilies as Conveyor of Political Ideology in Middle Byzantium (8th – 12th century)’. Het college begint om 11.00 uur en wordt gegeven in kamer 1E19 van de PThU.
Het thema waarop Lena promoveert, de Panegyrikon, is een vergeten liturgisch boek. In de Byzantijnse liturgische traditie is de Panegyrikon het boek dat homiletische lezingen aanreikt van verschillende kerkvaders met daarnaast liturgische teksten. Het Panegyrikon wordt niet meer als zodanig gebruikt in de liturgie.