‘De verwachtingen rond het toerisme hebben niet de beloften waargemaakt en arme landen meer ontwikkeling en voorspoed gebracht’. Dat zegt Antje Monshausen, toerisme-expert van Brot für die Welt, de diakonale organisatie van de Duitse protestantse kerken.
Toerisme is één van de belangrijkste economische factoren om ontwikkelingen te stimuleren. Naar schatting is één op de elf banen internationaal op de een of andere manier met toerisme verbonden. Niet eerder zijn er zoveel mensen die gebruik maken van de mogelijkheden te reizen. Maar het is nog steeds niet zo, dat ook de minder gefortuneerde mensen er baat bij hebben, zegt Monshausen in een toelichting op een rapport van haar organisatie.
‘De Noord-Afrikaanse landen laten zien dat toerisme als monocultuur volop risico’s met zich meedraagt. Ontwikkelingslanden die al te veel op het toerisme vertrouwen als motor van de economie kunnen leren van de recente ontwikkelingen’. Toerisme is nu eenmaal afhankelijk van allerlei factoren die je niet in de hand hebt, zoals terrorismedreiging en natuurrampen. De teruggang van boekingen in landen als Egypte en Tunesië onderstrepen dat.
Het is in het algemeen belangrijk om iedereen te laten delen in eventuele inkomsten die uit het toerisme voortvloeien en dat blijkt in de praktijk tegen te vallen. ‘Toen Tunesië nog geen last had van terrorismedreiging en er veel toeristen kwamen waren het vooral mensen als Ben Ali die zich verrijkten en die hun dictatuur stabiliseerden door het toerisme. Wat we nodig hebben is een duurzaam toerisme, waar de armste mensen baat bij hebben’. Monshausen promootte eerder vormen van cultureel toerisme, onder meer naar Tunesië, met een decentrale benadering, zodat landen niet simpelweg het massatoerisme imiteren zoals het naar ieder zon-zand-en-zee-bestemming leidt.
In een reactie nu wordt gesteld, dat touroperators onverkort inzetten op makkelijke vormen van toerisme en daarbij zijn landen als Spanje en Bulgarije populair. De Verenigde Naties hebben 2017 uitgeroepen tot een internationaal jaar van duurzaam toerisme en ontwikkeling in de hoop de visie op wat toerisme is te beïnvloeden. De Duitse kerken hebben recent met partners een analyse naar buiten gebracht, waarin men voor alternatieve benaderingen van toerisme pleit. Men hoopt op groeiende politieke steun voor een andere benadering van toerisme, waarin mensen meer recht wordt gedaan.