Als het over de vluchtelingen gaat, is het van belang niet alleen een menselijk gezicht te laten zien op korte termijn, het is ook essentieel om de mogelijkheden van zorg op lange termijn te bekijken.
MissieNederland, Nederlandse Zendingsraad, Prisma en Raad van Kerken hebben daarover onlangs een brief verstuurd aan minister Ard van der Steur. De brief benadrukt dat je in het vluchtelingenbeleid moet letten op de consequenties op de langere termijn. Leden van de organisaties deden daarbij de suggestie om te kijken naar de mogelijkheden die vluchtelingen hebben om zich te ontwikkelen in Nederland en de mogelijkheden om te wennen aan Nederlandse verhoudingen. Het moderamen van de Raad van Kerken heeft daarover deze week opnieuw gesproken en geeft met dit bericht op de website een indruk van het gesprek weer.
Het is belangrijk als kerken en christelijke organisaties een menselijke benadering te kiezen, zeker waar het gaat om de eerste opvang van vluchtelingen. Christenen kunnen daarbij een constructieve rol spelen. Ze kunnen aansluiten op de opvang die vanuit de COA verzorgd wordt. Je kunt bijvoorbeeld persoonlijke aandacht geven aan vluchtelingen en hen laten voelen dat ze welkom zijn. Je laat merken dat er in Nederland mensen zijn die oog hebben voor hun problemen. Daarbij is het dan wel van belang dat je als christenen ook toegang hebt tot de plaatsen waar vluchtelingen worden opgevangen. In de praktijk is dat lang niet altijd het geval. De COA houdt nogal eens mensen tegen die vanuit een kerkelijke of christelijke groepering zich melden. COA wil zo voorkomen dat een deel van de vluchtelingen zich zou storen aan de aanwezigheid van hen. Eigenlijk is dat tegelijk een signaal dat zaken rond diversiteit en tolerantie uitermate gevoelig liggen onder de vluchtelingen zelf en onder de overheidsinstellingen.
Samenwerking
Het diaconale werk voor vluchtelingen in allerlei vormen brengt terecht op vele plaatsen verschillende geloofsgemeenschappen bij elkaar voor een gezamenlijke oecumenische aanpak.
Lokale kerkgemeenschappen die concreet hulp willen aanbieden in de vorm van hulpgoederen of het aanbieden van ruimte voor tijdelijk verblijf raden wij aan dit uitsluitend in goede afstemming met Vluchtelingenwerk Nederland en de COA te doen.
Het kan in veel gevallen goed zijn als christelijke gemeenschappen voor concrete hulpacties samenwerking zoeken met de plaatselijke moskee of moslimgemeenschap. Daarmee kunnen zij ook tot uitdrukking brengen dat zij vinden dat asielzoekers van beide religies zich in Nederland vrij moeten kunnen voelen om uitdrukking aan hun eigen religieuze identiteit te geven.
De berichten die je leest, maken duidelijk dat sommige vluchtelingen getraumatiseerd binnenkomen en dat er mensen zijn die nog weinig kennis hebben van de omgangsvormen zoals die in westerse landen worden verondersteld. Ook daar kunnen kerken en andere organisaties een bijdrage in leveren door te laten zien wat wel en wat niet gebruikelijk is in een land als Nederland. Het gaat dan om elementaire zaken zoals bij voorbeeld de positie van de vrouw en tolerantie naar andersdenkenden. Je koppelt dienstbaarheid aan een niet-naïeve benadering van vluchtelingen, die om humaniteit vraagt op korte termijn en om het vermogen om met elkaar op te trekken zonder dat het nieuwe spanningen oproept op lange termijn.
Tenslotte is het goed wanneer lokale kerken het besef van de nood en de moeilijke situatie van de vele vluchtelingen in Europa levend houden in de eigen gemeenschap, niet alleen door concrete hulpprojecten, maar ook in de verkondiging en in het gebed.