Nederland neemt begin 2016 het voorzitterschap van de Europese Unie op zich en dat is voor de kerken een reden om na te denken over de inbreng van de kerken in het geheel van Europese verhoudingen. Onder leiding van bisschop mgr. Hans van den Hende kwam deze week een delegatie van de Europese kerken en de Nederlandse Raad van Kerken bijeen in Amersfoort om de mogelijkheden te bespreken.
De Europese politiek is de strategie aan het wijzigen. De invloed van mensen als Jean-Claude Juncker (president van de Europese Commissie) en euro-commissarissen zoals Frans Timmermans neemt toe. Het aantal wetsinitiatieven is teruggeschroefd met zo’n negentig procent. Men beperkt zich meer tot hoofdlijnen en probeert details over te laten aan de staten zelf. Dergelijke ontwikkelingen impliceren dat het voorzitterschap, dat per half jaar wisselt, zich minder scherp op details van het beleid kan profileren. Landen als Letland en Luxemburg, die voorafgaand aan Nederland voorzitter van de Europese Unie zijn beperken zich tot het aanreiken van enkele speerpunten. Zo zal het ook met Nederland zijn. De kerken proberen daar constructief op in te spelen en uit contacten van de CEC met Timmermans blijkt ook dat hij daar waardering voor kan opbrengen. Men staat voor dezelfde taak, namelijk dat instituten met een zekere gereserveerdheid worden benaderd.
De kerken in Nederland vinden het belangrijk een bijdrage te leveren aan de tolerantie en aan de positieve werking die spiritualiteit kan hebben ten dienste van een samenleving. De aanvallen zoals extremisten die uitvoerden in Parijs en Kopenhagen maken duidelijk hoe belangrijk het is, om ook in het publieke domein duidelijk te maken dat dergelijk mensontkennend gedrag zich op geen enkele manier op religieuze gronden moet kunnen rechtvaardigen. Daarnaast maakt Nederland zich sterk voor het onderbouwen van vrede en veiligheid, onder meer door de migrantenvraag indringend op de agenda te plaatsen en de situatie in het Midden-Oosten en Oost-Europa. Een laatste cluster van speerpunten voor de kerken in Nederland ligt in de nieuwe armoede en de groeiende tweedeling in de samenleving.
De Nederlandse Raad en de Europese Kerken hebben afgesproken dat de kerken in Nederland informeel overleg starten om de speerpunten zoveel mogelijk te laten aansluiten bij de agenda van de politiek. Daarna zal er geprobeerd worden om ook formeel contact te hebben met mensen als Timmermans en Rutte.
De Europese kerken waren vertegenwoordigd door Guy Liagre (algemeen secretaris van de CEC), Michaël Kuhn (plaatsvervangend algemeen secretaris van de rooms-katholieke COMECE) en Frank-Dieter Fischbach (deskundige van Kerk en Samenleving van de CEC). De Nederlandse Raad was aanwezig met: Hans van den Hende, Arjan Plaisier, Dirk Gudde en Klaas van der Kamp.
Foto van links naar rechts: Frank-Dieter Fischbach, Guy Liagre, Hans van den Hende, Dirk Gudde, Klaas van der Kamp, Arjan Plaisier en Michaël Kuhn.