Het ritselt in enkele kleine kerken in Nederland. Het verlangen naar eenheid van de kerken is niet langer een inzicht dat alleen te vinden is in het beleid van grote kerken als de RKK en de PKN of in de kerken die vanouds bekend staan om hun oecumenische belangstelling, zoals de Remonstrantse Broederschap en de Doopsgezinde Sociëteit. Ook de kleine protestantse kerken en de diverse baptistenkerken maken inmiddels serieus werk van de oecumene; en dan gaat het om meer dan spirituele oecumene, ook de structuren en de organisatie mogen aan de orde komen. Zowel het blad ‘Baptisten.nu’ als het blad ‘De Reformatie’ berichten er over in een recente editie.
‘Baptisten.nu’ vertelt dat de stuurgroep die het oriëntatieproces van de samenwerking tussen de Unie van Baptisten Gemeenten en de Alliantie van Baptisten en Cama-gemeenten (ABC) begeleidt, eind juni een drietal documenten naar de besturen heeft verzonden. Deze documenten gaan over mogelijke juridische vormen voor de samenwerking, over een mogelijke geloofsbelijdenis en over een concept plan van aanpak voor een volgende fase van samenwerking. Op 8 juli is er een gesprek geweest van beide besturen. Een onderdeel van het plan van aanpak is de ontmoeting tussen mensen uit beide geloofsgemeenschap. Als het zou lukken om de samenwerking te structureren, komt er een einde aan de opdeling van vrije baptisten (ABC met voorgangers als ds. Bottenbleij) en geünieerde baptisten (met mensen als voorzitter Joeke van der Mei en ds. Douwe Visser die ook meewerkte aan de week van gebed, die de Raad met EA-EZA organiseert).
‘De Reformatie’, het blad van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, laat al op het omslag weten dat de meest recente editie is gewijd aan de weg naar kerkelijke eenheid, de ondertitel luidt: ‘Stappen zetten in de samenwerking met de NGK’ (Nederlands Gereformeerde Kerken). Eindredacteur Heleen Sytsma-van Loo opent met een stukje over ‘Kerkgrenzen’. Ze zegt onder meer: ‘Tot enkele weken geleden was het nog niet bij me opgekomen om in plaats van onze eigen diensten die van de NGK Eindhoven te bezoeken. We zijn lid van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt Eindhoven-Best’. De samenwerking in de Philipsstad beperkte zich tot een maandelijkse gezamenlijke jeugddienst van de NGK, de GKv en de CGK (Christelijke Gereformeerde Kerken).
Aanleiding voor Heleen Sytsma-van Loo om zich anders op te stellen is het feit dat de NGK onlangs een ander gebouw heeft betrokken op nog geen 750 meter van haar huis. Opnieuw drong zich de vraag op in hoeverre de protestantse kerken werkelijk onderscheiden en gescheiden moeten zijn. Sytsma schildert de situatie: ‘Twintig jaar of langer geleden voegde je je nog vanzelfsprekend naar de door kerkenraad of classis vastgestelde geografisch bepaalde kerkgrenzen. Er is sindsdien veel veranderd: de samenleving is in rap tempo ontkerkelijkt en ontkerstend, de ramen en deuren van onze vrijgemaakte kerken zijn opengezet en de synode besloot onlangs om in de samensprekingen naar eenheid met de NGK toe te werken’. Sytsma neemt er persoonlijk vast een voorschot op en komt met de jongste dochter ook graag in de NGK, zeker als daar een jeugddienst is.
Verder op in het blad schrijft ds. Henk Messelink, als voorzitter van deputaten in het bijzonder belast met de eenheid van de kerken, over de synode die op 14 juni 2014 is gehouden. Messelink spreekt van ‘een bijzondere dag’. De generale synode van zijn kerk besloot de contacten met de NGK niet alleen voort te zetten, ‘maar ook over te gaan van gesprekken naar samenspreking met het oog op kerkelijke eenheid’. Dat mag onschuldig lijken, Messelink legt uit, dat het om een belangrijke stap naar kerkelijke eenheid gaat, omdat men nu concreet op weg is. De NGK wilde daarvoor zelfs al wel een datum afspreken, namelijk 31 oktober 2016. Het is afwachten of de samensprekingen zo snel tot een afronding kunnen komen .
De ontwikkelingen plaatselijk maken wel duidelijk hoezeer de kerken zich voor elkaar openen. Messelink spreekt over ontwikkelingen die nauwelijks zijn bij te benen. Er zijn al veel samenwerkende gemeenten en enkele samenwerkingsgemeenten. De Reformatie laat zien hoe de samenwerking zich in verschillende gemeenten voltrekt. Bij de beschreven gemeenten is ook de samenwerkingsgemeente van Zaandam.
Fotobijschriften:
1. In de bibliotheek van de Theologische Universiteit (GKv) ligt er een boek bij de uitleenbalie ‘Niet door kracht, door mijn Geest’. Een specht bewerkt met geduld de tekst om er in te kunnen wonen.
2. Ds. Henk Messelink als eigentijds pottenbakker.