De gezamenlijke kerken in Nederland komen zondag in een speciale dienst bijeen tegen racisme. Dat vertelde het NOS-Journaal donderdagavond op gezag van de Protestantse Kerk in Nederland. Vertegenwoordigers vanuit de breedte van christelijk Nederland en vele genodigden zullen in de dienst aanwezig zijn om gezamenlijk met deze viering een statement te maken onder het motto: ‘Wij geloven in meer’.
Vrijdag rond de middag wordt er overlegd hoe de dienst concreet zal worden ingevuld. Voorlopig is de gedachte dat de bijeenkomst wordt belegd van 11.30 uur tot 12.30 uur, in de Kloosterkerk in Den Haag, en dat de bijeenkomst voor iedereen toegankelijk is. Maar of die eerste plannen op deze manier kunnen worden gerealiseerd zal richting de zondag nog verder moeten worden doorgesproken. IKON/EO zijn van plan om de bijeenkomst live op televisie te brengen.
Donderdag hield de telefoon niet op. Weliswaar was het bureau van de Raad gesloten, er is nu eenmaal onvoldoende geld om het bureau iedere dag geopend te hebben. Maar via de bekende nul-zes-nummers was het één doorlopende stroom van telefoontjes en sms-jes. ‘Ik zie wel individuele acties van kerkelijk betrokkenen voorbij komen, maar niet – zoals wel vanuit Joods overlegorgaan – van de kerk(en)’, berichtte een betrokken kerklid uit Friesland. ‘Het lijkt me noodzakelijk dat ook de Raad van Kerken met een krachtig geluid komt over de uitlatingen van Wilders’, zei iemand anders. ‘Ik werd getriggerd nu ook / zelfs het Duitse persbureau het optreden van Wilders vergelijkt met deze van Goebbels’, zei een predikant uit het oosten van het land.
Er is ook indringend interreligieus contact. ‘Wij hebben besloten dat wij krachtig reageren op de kwetsende, walgelijke en racistische uitlatingen van Wilders’, aldus een woordvoerder van islamitische zijde, die tevens lid is van het Caïro-overleg. ‘In dit kader willen we stappen zetten en van onze partners steun vragen. Wat hij nu doet is een zeer belangrijke grens overschrijden die in Nederland aanwezig is. Daarom willen wij de hele samenleving vragen om het op te nemen voor Nederland’. Van joodse zijde verwoordde iemand: ‘De rillingen lopen over je rug wanneer je hoort hoe hij mensen aan het ophitsen is. Of hij nu strafrechtelijk vervolgd / aangepakt kan worden weet ik niet. Ik hoop evenwel’, zei deze woordvoerder tegen een moslimpartner, ‘dat jullie erin slagen jonge en terecht woedende mensen in toom te houden’.
De Haagse Raad voor Levensbeschouwingen en Religies verklaarde in een open brief: ‘De uitlatingen zijn ontoelaatbaar, discriminerend, bedreigend voor Marokkanen, en zetten impliciet aan tot haat. Dergelijke uitspraken dienen geen enkel ander doel dan het welbewust kwetsen van groepen van mensen en individuen en het op die wijze trekken van publiciteit. Geen enkele groep mensen mag worden apart gezet. En geen enkel individu mag worden apart gezet omdat hij tot een groep mensen behoort’.
Algemeen bestaat het gevoelen – ook binnen diverse deelnemers van het Caïro-overleg – dat er tot op zekere hoogte lijnen te trekken zijn tussen eerdere motivaties die zijn verwoord rond de herdenking op vier mei en de motieven die nu aan de orde zijn. Bij beide gaat het er om, dat je mensen niet mag buiten sluiten op basis van een ras, nationaliteit of sekse. Esther Voet van het Cidi maakte de vergelijking ook expliciet voor de NOS-televisie.
Al in een vroeg stadium benaderde de vredesorganisatie Pax via de nul-zes werkers bij de Raad. Hij benadrukte de grens die is overschreden. Voor een levensovertuiging kan je kiezen, voor een menselijke identiteit niet.
Bij een enkele kerk is men voorzichtig,omdat men niet te veel op een enkele casus en een enkele politicus wil ingaan. Verreweg de meeste kerken hebben echter laten blijken dat ze de ernst van de uitspraak hoog opnemen en dat ze vinden dat de toon die in de samenleving wordt gezet alle grenzen te buiten gaat. Ze willen dat de kerken dat geluid ook publiek kenbaar maken.
“We willen hiermee een weerwoord geven aan de haatzaaierij die rond de verkiezingen expliciet naar boven kwam. Liefde en verdraagzaamheid vormen de kern van de boodschap van het christelijk geloof. Juist in deze dagen willen we dat naar voren brengen, om onszelf en iedereen in de Nederlandse samenleving op te roepen om dat in praktijk te brengen”, zegt ds. Karin van den Broeke, preses van de Protestantse Kerk in Nederland.
Het initiatief voor de dienst op zondag is uitgegaan van Ton van Dijk van de IKON. Ds. Karin van den Broeke, tevens lid van de Raad namens de PKN, heeft vervolgens aan het bureau van de Raad gevraagd om de diverse moderamenleden en raadsleden te benaderen om verdere steun. Zowel de IKON/EO als de PKN willen de bijeenkomst graag als kerken samen beleggen en er wordt ook gekeken of mensen vanuit andere levensovertuigingen een plek in het geheel kunnen krijgen. Alvorens zoiets formeel kan worden gemaakt als initiatief van de Raad moeten de lidkerken worden geraadpleegd en dat kost tijd. Enkele kerken hebben al aangegeven dat ze blij zijn met het initiatief. Ze vinden het onaanvaardbaar dat dergelijke uitsluitende taal in het publiek wordt uitgesproken.
Een predikante in het zuiden van Nederland liet weten: ‘Ik zal zondag ook de dienst tegen racisme in de preek verwerken. De preek gaat zondag over de Samarokkaanse vrouw. Jezus had wel iets met Samarokkanen. Hij werd zelfs voor Samarokkaan uitgescholden’.
Foto: Diverse Marokkanen fotografeerden zichzelf met een Nederlands paspoort.