Er is oecumenisch veel meer mogelijk dan op dit moment in Nederland gebeurt. In andere Europese landen is bijvoorbeeld het rapport over ‘The Church’ gebruikt als basis onder een verklaring van eucharistische gastvrijheid tussen anglicanen en lutheranen. Ik denk dat het in Nederland ook mogelijk zou moeten zijn een verklaring van eucharistische gastvrijheid op te stellen tussen bijvoorbeeld de Protestantse Kerk in Nederland, waar de lutheranen onderdeel van zijn, en de Anglicaanse Kerk, vermoedelijk ook wel met de Oud-Katholieke Kerk die in Nederland nauw samenwerkt met de Anglicanen.
Dat zei ds. Klaas van der Kamp in een live-interview via Skype op de beurs Leven & Geloven in de Jaarbeurs in Utrecht op 2 november, 13.00 uur Nederlandse tijd, 21.00 uur Koreaanse tijd. Het was voor het eerst dat een Nederlandse deelnemer aan een assemblee van de Wereldraad met een live-verbinding een interview gaf in Nederland.
Jan Kas, freelance journalist geloof & religie verzorgde het interview. Hij wilde weten welk moment tot nu toe – de assemblee duurt tot 9 november – het meeste indruk had gemaakt op Van der Kamp. ‘Ik denk een jonge vrouw, die op een podium in het auditorium vertelde, dat ze een Thaise moeder had (boeddhistisch) en een Duitse vader (christen). Ze zei: ‘Ik ben representant van een nieuwe generatie, waarin diverse volken en levensbeschouwingen elkaar ontmoeten’. Ze liet vervolgens zien hoe het christendom in het westen terugloopt en in het zuiden toeneemt. De bevolking in het zuiden is relatief jong, zo stelde ze. Dus de invloed van de jonge generatie uit het zuiden zal sterk de spiritualiteit van de kerk gaan beïnvloeden. En dat is een spiritualiteit die geen grenzen kent en die met sociale media een wendbaar karakter heeft’.
Van der Kamp vertelde verder onder de indruk te zijn van de vele ontmoetingen. ‘Je merkt dat je meer verwantschap hebt met de rooms-katholieken uit Nederland dan met mensen van je eigen richting, in mijn geval gekleurd door de reformatie, uit een ander land. Een gereformeerde uit Ghana lijkt een beetje op een pinksterchristen bij ons en begint – als hij het over zijn geloof heeft – veel eerder over praktische punten dan wij. Na één zin gaat het dan al over de ruimte die het geloof volgens hem biedt voor migranten en het verwijt dat wij mensen laten verdrinken bij Lampadusa’. Je voelt hoe zeer de verschillen eerder sociologisch zijn dan theologisch, aldus Van der Kamp.
Jan Kas stelde vast dat de rooms-katholieken geen lid zijn van de Wereldraad. Van der Kamp beaamde dat, maar noemde het toch vooral praktisch. Een lidmaatschap van de grote Rooms-Katholieke Kerk zou de getalsverhoudingen binnen de Wereldraad verstoren. De rooms-katholieke theologen hebben wel meegesproken in de onderliggende rapporten van de Wereldraad, waaronder het rapport van The Church. Verder zijn er verschillende rooms-katholieke theologen aanwezig, ook uit Nederland, onder meer Henk van Doorn en Geert van Dartel, beide verbonden aan de Katholieke Vereniging voor Oecumene; de eerste hoort bij de officiële afgevaardigden van Rome, de tweede is aanwezig onder meer als journalist van het Katholiek Nieuwsblad.
Kas memoreerde de aandacht die er is voor de plaats van samenkomst: Korea. Hij vroeg of dat een politieke betekenis had. Van der Kamp beaamde het. Hij wees op de vredestrein die van Berlijn naar Busan is gereden, die het belang van een hereniging van de Korea’s onderstreepte en hij wees op een bezoek van 800 assembleegangers naar het grensgebied als solidariteit naar het Koreaanse volk.
Op de assemblee is er tot nu toe ook veel aandacht voor de christenen in het Midden-Oosten. Zij hebben het zwaar, zeker in de oorlogshaarden van Syrië en Egypte. Ook het aantal christenen in Palestina is sterk teruggelopen. De Kairos-werkgroep wijst op de zorgelijke situatie voor veel Palestijnen; de groep heeft een grote stand in de Madang, de markt van ideeën, bij de assemblee.
Foto’s:
1. De eerste skype-reportage van de assemblee voor Nederland
2. Klaas van der Kamp met headset
3. Twee rooms-katholieke afgevaardigden, links Geert van Dartel, rechts Henk van Doorn; bij een werkgroep over The Church
4. Twee remonstrantse afgevaardigden in de vergaderzaal, links Christiane Berkvens, rechts Greteke de Vries
5. Simulatie van de muur tussen Palestina en Israël op de madang van de assemblee