Geesje Werkman, verbonden aan Kerk in Actie en lid van de projectgroep Vluchtelingen van de Raad van Kerken, was één van de deelnemers aan de assemblee van de Europese Kerkenconferentie in Boedapest afgelopen zomer. Eenmaal teruggekomen heeft ze een vrijwilligster, Mila van Burik, benaderd, om de boodschap en het beleidsdocument van de assemblee in het Nederlands te vertalen. ‘Ik vind dat de teksten toegankelijk moeten zijn voor iedereen. De mensen betalen voor het werk, dan moeten ze er ook een goede indruk van krijgen’, aldus Geesje. Hieronder beide documenten.
Boodschap aan alle gelieerde kerken van de 14e Algemene Vergadering van de CEC
‘’En nu, waar wacht je op? “ (Handelingen 22.16)
Wij, de deelnemers van de 14e Algemene Vergadering van de Conferentie van de Europese Kerken (CEC, Conference of the European Churches) in Boedapest, hebben elkaar van 3 tot 8 juli 2013 ontmoet als broeders en zusters van Christus in het thema van de titel ‘’ En nu, waar wacht je op?’’ (Handelingen 22.16). Wij prijzen God voor deze gelegenheid en spreken onze dank uit naar de Hongaarse kerken en de overheidsinstanties voor hun voortreffelijke gastvrijheid en ondersteuning van ons werk.
Onze voornaamste taak in Boedapest was de constitutie van de CEC vernieuwen als een expressie van ons commitment voor een diepere oecumenische broederschap en zichtbare eenheid in Christus dat voorziet in een gemeenschappelijke getuige in Europa en in de wereld, de impact ervaren van de sociaaleconomische crisis. Soms was dit een moeilijk proces, maar bij de gratie Gods slaagden wij erin om meer dan 50 jaar CEC geschiedenis op te bouwen. Onze vernieuwing laat de visie zien dat ‘’ nieuwe wijn toegevoegd in nieuwe wijnzakken, dus dat beide worden behouden’’ (Mattheus 9.17).
Een tijd van zaaien en een tijd van oogsten (Prediker 3.2)
De vorige Algemene Vergadering die werd gehouden in Lyon, Frankrijk in 2009, was een tijd om hoop te creëren (zaaien) voor een nieuw CEC. Aan het eind van de intensieve overleggen van deze Vergadering in Boedapest, kunnen we de voltooiing vieren van een constitutionele vernieuwing, de basis leggend van een efficiënte en relevant oecumenische organisatie. Nu is het tijd om te oogsten, en om een missie van dienen uit te zetten om de mensen van Europa en de rest van de wereld, tegemoetkomend aan hun spirituele behoeften. De Europese bevolking wordt geconfronteerd met wanhopige situaties en hopeloosheid en miljoenen jonge mensen in het hele continent die vechten om een volwaardige plaats in de samenleving. Met de nederigheid en christelijk commitment zoeken wij de stemmen van de armen en de onderdrukten, de stemmen van diegenen die nog steeds wachten op een beslissende actie die aan hun behoefte en wens tegemoetkomt voor een betere toekomst.
Kerken in alle landen van Europa zijn uitgenodigd om mee te doen aan de versterkte oecumenische relaties met als doel het respect van elkaar als broeders en zusters te versterken in de visie van Christus. De conferentie van de Europese Kerken gaat door als een open platform voor samenwerking en partner organisaties van het gehele continent.
De uitnodiging is een bevestiging van de missie van de CEC: Een evangelische getuige en diakonia voor de mensen van Europa zoals reeds neergezet in de Charta Oecumenica. Deze Europese oecumenische gids van 2001 bevestigt dat ‘’ wij werken in de richting van een humane, sociaal gewetensvol Europa, waar mensenrechten en de basiswaarden van vrede, gerechtigheid, vrijheid, tolerantie, participatie en solidariteit voorop staan zegevieren’’. (Artikel 7)
Verander door de vernieuwing van je gedachten (Romeinen 12.2)
Wij zijn geroepen om ‘’ trouw te zijn aan het evangelie, zoekende naar een gezamenlijke bijdrage aan de missie van de Kerk, om de veiligheid te garanderen van het leven en het welzijn van alle mensenkinderen’’ (New CEC constitutie). Wij nodigen alle christelijke kerken uit om een missie te engageren, om respect te promoten voor menselijke waardigheid, vrijheid van religie en pogingen voor een sociaal, economisch en milieu gerechtigheid. Om te kunnen slagen vertrouwen wij op een boetedoening en interne personele transformatie in Jezus Christus.
De transformatie is ook een oproep tot solidariteit. We herbevestigen ons christelijke commitment aan het verwelkomen van de vreemdeling en bieden gastvrijheid en onderdak voor degenen in nood. Ons doel is daarom om de christelijke getuige te versterken in een geseculariseerd Europa. Wij willen ook troost bieden aan de moeilijkheden van de onderdrukten, gerechtigheid zoeken, verzoening creëren en groei van de vrede. We bidden speciaal in deze tijd voor onze broeders en zusters en alle mensen in het Midden-Oosten.
Sta op en ga! (Handelingen 22.16)
De vraag ‘’ Waar wacht je op?’’ beantwoordt zichzelf in het boek van Handelingen met de gebiedende wijs ‘’ Sta op en…..roepende aan Gods naam’’. Zodoende is het gebiedende wijs niet langer om te wachten, maar om te gaan, en de vruchten van de Geest in het hier en nu. Nu we opstaan en vertrekken uit Boedapest, laten we het idee van wachten in de tijd van wanhoop en besluiteloosheid achter ons. Wij brengen de geest van transformatie met ons mee, en te gaan met hoop voor de vernieuwing van ons spiritueel leven, van onze oecumenische reis, van onze commitment van zichtbare eenheid, ons ethos, onze politiek, en de hele schepping. In dit zijn wij geïnspireerd niet door onszelf, maar door de geest van Christus, die zegt: ‘’ Zie, ik maak alles tot nieuw!” (Openbaringen 21.5)
Beleidsadvies Rapport
“Van Hoop tot Vertrouwen – Waar wacht je op?”
“Zoveel vertrouwen hebben we door Christus in God. Niet dat wij competent zijn om iets te claimen voor onszelf, maar onze competentie komt door God. Hij heeft ons competent gemaakt als ministers van een nieuw convenant- niet van de brief maar van de Geest; de brief doodt, maar de Geest geeft leven.”(2 Cor 3:4-6)
Introductie
Landen in crisis, migratie, schending van mensenrechten, competitie tussen staten… Europa is niet in vrede met zichzelf. De prioriteiten van het Bestuur zou moeten werken naar vrede. In al haar werk moet CEC zich realiseren van de context waarbinnen het opereert, een context van groeiende secularisatie en van een globale financiële en vertrouwenscrisis die specifieke implicaties heeft voor Europa. Vertrouwen en burgerschap zijn niet alleen thema’s voor het interne leven de CEC. CEC is ook opgeroepen om een vertrouwenscultuur te promoten in een Europa wat in gevaar is door instabiliteit, wantrouwen en angsten.
De uitkomst van deze paper is een van beleidsreferenties, en is niet bedoeld als een strategisch plan. Wij hopen dat we enkele handige praktische aanbevelingen hebben kunnen geven, maar het bereik waarbinnen we dit kunnen doen is beperkt door de onzekerheid wat is normaal is voor een periode van transitie. Ons doel is richting aan te geven, en geen opdrachten.
Door het opstellen van dit rapport hebben wij diverse documenten gebruikt die waren verspreid voor een tijdens de vergadering. Wij gebruiken deze (met name het Uppsala rapport) als basis voor onze reflecties.
1.Van Lyon tot Uppsala
De onderstaande uitgewerkte thema’s, geciteerd uit het Beleidsadviesrapport in Lyon, zijn ook afgeleid van het Uppsala Rapport en zijn verschillende malen gemeld tijdens de Vergadering in Budapest. Wij nemen deze hier op niet om een document te herhalen, dat u al heeft ontvangen, maar om de integrale thema’s te herkennen van de identiteit van de CEC. Als wij deze regelmatig horen, dan is dat omdat dit essentiële elementen zijn van de identiteit en de missie van de CEC en niet omdat er geen werk is gedaan of omdat er geen vooruitgang is.
1.Vertrouwen en toewijding
De actieve deelname van de kerken in het leven van de CEC, net zoals hun financiële ondersteuning, is cruciaal voor de toekomst. Er is ruimte nodig om vertrouwen en toewijding op te bouwen van de gelieerde kerken aan het CEC. CEC zou door moeten gaan om een gemeenschappelijk platform te bieden aan alle kerken, en ook aan de bestaande lidkerken in Brussel om samenwerking en netwerken te versterken binnen haar framework.
2.Dialoog en het Versterken van Relaties
Daarom, wordt het aanbevolen om het werk van de Commissies op een meer systematische manier te aan elkaar te relateren. De coherentie en de inter-relatie van het werk van de Commissies moet zich verder ontwikkelen. Theologische reflectie, socio-ethische kwesties, het werken met de Europese Instituties en belangenbehartiging horen allemaal bij elkaar.
3.Coherentie en Zichtbaarheid
Gegeven de verschillende overtuigingen, tradities, structuren en agenda’s van de Member Churches, moet CEC handelen binnen een breed gebied van complexiteit binnen haar eigen systeem. CEC wordt geconfronteerd met veel issues die op de hedendaagse Europese agenda staan: CEC is meer dan ooit uitgedaagd om haar specifieke roeping en taak binnen de diverse oecumenische organisaties en instituties zichtbaar te maken die er zijn op een nationaal Europees en internationaal level.
4.Getuige en Verantwoordelijkheid
Voor veel mensen in Europa stond en staat de CEC voor het werk van de CSC en de CCME in relatie tot de Europese Instituties. Het is begrijpelijk dat een sterke poging een gemeenschappelijke stem en getuige van de Christelijke Kerken brengt in de besluitvormingsprocessen van Europa. …Het werk van de CEC ten gunste van sociale rechtvaardigheid en menselijke waardigheid is een uitdrukking van het christelijk geloof…Dit is waar de kerken en de CEC voorstaan. Daarom CEC zou niet alleen moeten worden gehoord als een profetische stem, maar ook als een koor van kerken die het evangelie prediken en het lied zingen van geloof en spirituele kracht.
2.Budapest
Na succesvol een nieuwe constitutie te hebben aanvaard, is de tijd gekomen om niet alleen de structuur te implementeren maar vooral de visie en de missie van de CEC.
Wij stellen de volgende doelen ter implementatie voor:
- 1. Het duidelijk bewijsbaar communiceren van het belang van de CEC en de waarde
- 2. Het managen van de resources van de CEC op duurzame wijze
- 3. Het implementeren van veranderingen op een manier dat het huidige werk consolideert
De erfenis van de CEC is een van een gemeenschap die samenkomt voor vrede, verzoening en rechtvaardigheid.
CEC heeft in de jaren ’80 en ’90 veel werkinstrumenten ontwikkeld als antwoord op de behoefte van kerken. Dit werk heeft de identiteit van de CEC tot zover gevormd. Het thematische werk van de CEC was altijd en staat nog steeds centraal.
Hoe meer wij samenwerken op thema’s, hoe meer de vraag rijst van ‘Wat is de core business van de CEC?’. Het Vision Statement is de nieuwe constitutie die deze vraag beantwoord. Deze vragen zijn cruciaal en door deze ruimte te gebruiken als antwoord op deze vragen zal het de CEC verder helpen in haar werk op thema’s op een meer gestructureerde, effectieve en gefocuste manier.
Hoe bouwen we de CEC op? – door projecten en structuren. Onze structuren zullen herhaald worden door de nieuwe constitutie met de behoeften van Europa en het werk van de CEC in gedachten.
Door de nieuwe constitutie zijn wij beter toegerust, we moeten nu vooruit met het werk van de CEC. Kan de kerk closer worden door de nieuwe structuren en de bestaande projecten? Wij denken dat dit mogelijk is.
Cultuur van Implementatie
De cultuur van de CEC dat wij hebben als schepselen van God is de cultuur waarbinnen wij verschil maken en verschil willen maken. De waarden van de CEC staan centraal van datgene wat wij zijn en hoe wij werken: “Gezamenlijk vertrouwen en respect, Moed, Gastvrijheid, Nederigheid, Rekenschap, Transparantie, Goed Burgerschap, Duurzaamheid”.
(Uppsala Rapport, 2012, p28-29)
Het doel van de implementatie zou moeten zijn hoe CEC de kerken en Europa kan dienen op een belangrijke manier. Het is nodig dat CEC duidelijk communiceert over haar relevantie, efficiency en legitimiteit. Kerkelijkheid op zich wordt niet als minder waardevol beschouwd dan twintig jaar geleden, maar het effectieve programmatische werk van de CEC zal, als het duidelijk wordt gecommuniceerd, steun opleveren voor de toekomst. CEC heeft iets unieks te bieden, wij werken met meer politieke organisaties in Europa dan enig ander kerkelijk orgaan en we bieden een christelijke benadering op het programmatische werk aan vanaf de kerkelijke basis. CEC is geregistreerd als een gerelateerde institutie van de Europese Unie (Artikel 17 van het Lissabon Akkoord) en heeft een gestructureerde werkrelatie met de Raad van Europa en andere instituties.
Cultuur van Samenwerking
De implementatie van nieuwe structuren zullen vragen creeren hoe we kunnen ontwikkelen en hoe het goede werk kan groeien waar de CEC bij betrokken is, dit zal afhangen hoe we elkaar kunnen vertrouwen. Het huidige werk van de CEC vereist bij sommige dingen een minimaal level van vertrouwen. Als het werk meer aan elkaar wordt gelinkt en wij meer betrokken raken, dan is er meer vertrouwen nodig.
De Raad van Bestuur zal een nieuwe vorm van samenwerkingscultuur moeten ontwikkelen, kijkend naar meerdere wegen voor kerken om in dialoog met elkaar te gaan. Dit is onderdeel van onze christelijke identiteit en antwoord op het woord van God. Kansen voor ontmoeting (individueel, bilateraal en multilateraal) zullen gepromoot moeten worden. CEC zou meer zichtbaar moeten zijn in het leven van de kerken en meer samenwerking zal hierbij helpen.
Een Beginpunt
Budapest is conclusie van iets wat ook het begin is van iets nieuws. Op sommige tijden zijn we in chaos beland maar we beginnen met nieuwe eenvoud. Deze nieuwe constitutie vernieuwt de CEC maar is een voorwaarde voor de vernieuwing van de CEC.
“Als individuen en instituties moeilijke vragen behelzen dan bestaat het potentieel voor betekenisvolle groei”. (van Rt. Rev’d Julio Murray’s Keynote Address 14th CEC Assembly)
In de laatste dagen hebben de vele diverse belangen gehoord binnen de CEC. Om elkaar te ondersteunen als het Lichaam van Christus moeten wij overgaan tot een dialoog met de behoeften die er zijn achter deze belangen. Om beter bewust te zijn elkaars behoeften is er een platform om elkaar voorwaarts te helpen.
Tijdens sommige overleggen en debatten in de Budapest Vergadering zijn er vragen gerezen en veroorzaakte het pijn bij sommigen die aanwezig waren. De Raad van Bestuur zal moet reflecteren op de processen van de vergadering en zorgvuldig moeten luisteren naar degenen die zich gemarginaliseerd worden.
Vertrouwen zal ook versterkt worden door onze toewijding te hernieuwen voor gender en jeugd gelijkheid en om de waarde van diversiteit te herkennen. In al het CEC werk is het essentieel om mensen ervan te verzekeren dat mensen geen discriminatie of vooroordeel ervaren. CEC moet in alle omstandigheden zoeken om een omgeving van wederzijdsheid en respect te creëren.
De Raad van Bestuur zal bewust moeten zijn van de veelheid van behoeften en belangen van de CEC als het de vraag beantwoord welke gemeenschap van kerken wij kunnen worden. Meer eenheid komt mede en door het programmatische werk, meer ownership is nodig. Meer ownership vraagt om meer eenheid tussen de kerken. De CEC zou meer kerken moet empoweren via haar eigen verantwoordelijkheid voor haar Conferentie.
De CEC heeft al een goede capaciteit om een effectieve dialoogpartner te zijn, maar om vooruit te gaan breiden wij deze capaciteit uit. De duidelijkheid van de expressie van de CEC van haar waarden en visie zou mogelijkheden kunnen openen of om relaties te herbouwen met kerken die momenteel niet actief zijn in de CEC (e.g. de Russisch Orthodoxe Kerk).
Dit beginpunt is niet alleen een strikt politieke en constitutionele, maar is ook een hernieuwde spirituele broederschap met Christus centraal, nu de CEC duidelijk haar grondbeginselen opnieuw benadrukt van geloof, hoop en liefde.
Na Budapest
Het werk dat hier in Budapest is gedaan leidt vanzelf naar het programmatische werk van de CEC in de toekomst. Er is reeds genoemd dat om de CEC op te bouwen wij hiervoor projecten en structuren nodig hebben. Het is belangrijk om te noteren dat de innerlijke kijk, de zelfevaluatie van de Budapest Vergadering vanzelfsprekend leidt naar programmatisch werk. We herbevestigen onszelf alleen als wij anderen beter van dienst zijn. Dit is een tweezijdig proces, het dienen van anderen zal ons blijven informeren hoe we onszelf herbevestigen.
De grootste behoefte van de CEC op dit moment is om de huidige werkterreinen e.g. het werken met migranten, met vluchtelingen, het klimaat beleid, mensenrechten, vrijheid van godsdienst, Charta Oecumenica etc. te evalueren en te ontwikkelen. In een tijd van transitie zou het onredelijk zijn om meervoudige nieuwe thema’s te creëren. Desalniettemin zijn er noodzakelijke behoeften in Europa, en de kerken die we hebben geïdentificeerd met sommige thema’s van de CEC, zouden moeten overdenken hoe deze waarschijnlijk te moeten inbedden in het huidige werk.
A – HET INTERNE LEVEN VAN DE CEC
1.Het versterken van het vertrouwen
Tijdens deze samenkomst heeft de CEC bewezen dat de leden samen kunnen werken door gewetensvolle issues, maar het vertrouwen tussen de leden moet nog steeds versterkt worden.
Vertrouwen en geloof zijn hetzelfde woord in het Grieks Nieuwe Testament, het besluit om elkaar te vertrouwen is een uitdrukking van de kracht van ons geloof.
Voorbeelden van manieren van vertrouwen kunnen versterkt worden inclusief:
– Het opzetten van gebedskringen- in contact komen met elkaar door gebed
– Betrokken zijn bij theologische reflectie over onze eenheid en diversiteit
– Betrokkenheid in grote projecten dat iedereen nodig heeft, zich baserend op een variëteit van expertise
– Ontwikkeling van professionele interne en externe communicatie
– Ontmoetingen tussen individuen en groepen, minderheids- en meerderheidskerken, kleine en grote kerken
– Het met elkaar delen van good practices tussen lidkerken
2.Het managen van de financiën en resources van de CEC
De nieuwe constitutie zal de CEC dwingen om meer nauwkeurig te zijn over hoe duurzaam om te gaan met de resources. De Member Churches zullen meer de ernst van de financiële en de human resource situatie van de CEC moeten herkennen/erkennen met haar nieuwe wensen en verwachtingen.
Het fusieproces tussen de commissies en de CEC moet zich rekenschap geven van de wijzen hoe deze instanties toegang vinden tot fondsen. Er moet rekening gehouden worden met het feit dat de subsidiëring van het thematische werk zo min mogelijk benadeeld wordt. Het huidige personeelsbestand en de expertise moeten gewaarborgd blijven.
B- REACHING OUT- thema’s voor mogelijk programmatisch werk
“De Conferentie van de Europese Kerken staat voor…., een CEC dat de christelijke boodschap overtuigt in ons dagelijks leven als deel van onze dagelijkse realiteit”
1 De noodzaak voor een hernieuwde Spiritualiteit
Het ontwikkelen van een visie voor een verantwoordelijk christelijk leven.
“Ons geloof helpt ons om te leren van het verleden, en om ons christelijk geloof en liefde voor onze naasten een bron van hoop te zijn in moraliteit en ethische kwesties, voor onderwijs en cultuur en voor politiek en economisch leven, in Europa en in de gehele wereld”.
(Charta Oecumenica)
2 De behoeften van de Jeugd, Onderwijs en Gezinnen
Met name in betrekking tot de jeugdwerkloosheid, de gelijkheid van onderwijs en trainingssystemen in Europa en het veranderde idee rondom het gezin.
Mogelijke werkterreinen kunnen zijn:
- Het vormen van een Gezamenlijk Comité tussen de CEC en jongerenorganisaties
(zoals genoemd in het Rapport van de Secretaris-Generaal van de 14e Vergadering, p.5)
- Het ontdekken van hoe de stem te horen van degenen van onder de 18 jaar
3 Het ontwikkelen van de Capaciteit van de CEC om een Effectieve Dialoog partner te zijn
Voorbeelden van partnerships:
- Relaties met de Europese Nationale Raden van Kerken
- Relatie met de Rooms-Katholieke Kerk
- Planning van de 4e Oecumenische Vergadering voor 2020
- Relaties met Pinkstergemeenten en Afrikaans Inheemse Kerken
- Verdiepen van de relatie met de Gemeenschap van de Protestantse Kerken in Europa
- Bruggen bouwen en ruimte creëren voor dialoog met de Islam door het formeren van een Christen-Moslim dialoog
- Dialoog opzetten met Joodse Gemeenschappen
- Relatie opbouwen met de Wereldraad van Kerken (vooral de uitkomsten van de Busan Vergadering meenemen) en de Regionale organisaties in het WCC netwerk e.g. de
Midden-Oosten Raad van Kerken (MECC) en de Latijns-Amerikaanse Raad van Kerken(CLAI)
4 Betrokkenheid in Nieuw Ethische Debatten
Om een christelijk antwoord mee te nemen op wetenschappelijke ontwikkelingen zoals menselijke vooruitgang/verbetering en de ethische discussies rondom post-humanistische theorie.
Conclusie
Wij zijn met dit document van de 14e Vergadering tot de volgende conclusie gekomen,
“De werkwijzen kunnen veranderen na de Budapest Vergadering omdat onze hoop en behoeften daarom vragen, maar de boodschap achter al ons werk blijft hetzelfde:
“Heb je het niet geweten? Heb je het niet gehoord? De Heer is de eeuwige God, de Schepper van de einden van de aarde. Hij wordt niet zwak en wordt niet moe, zijn begrip is niet na te vinden. Hij geeft kracht aan de zwakken, en aan degenen die geen macht hebben versterkt/vergroot hij hun kracht”.
(Metropolitan Emmanuel if France, Foreword to From Lyon to Budapest citaat Isaiah 40, 2012, p.6)
Het is tijd om te stoppen met wachten en om elkaar te vertrouwen en op onze Heer als we allen betrokken zijn om de CEC te herbevestigen. Laat ons voortgaan om elkaar te dienen en om Europa te dienen. Dus, waar wacht je op?
Foto’s:
1. Geesje Werkman
2. Openingsceremonie van de assemblee
3. Een Nederlands rijtje bij de opening
4. Koor bij de openingsviering