Ds. Margarithe Veen, lid van de beraadgroep Geloven en Kerkelijke Gemeenschap van de Raad van Kerken, woont de Evangelischer Kirchentag bij in Hamburg die van 1 tot en met 5 mei plaatsvindt. Ze vertelt over haar impressies.
Bij aankomst zie ik overal mensen met blauwe sjaaltjes met de tekst “Soviel de brauchst”. Het zijn de sjaaltjes die de stad mede blauw kleuren naast de verschillende vlaggen en borden bij kerken en podia. Omdat de trein uiteindelijk meer dan 1,5 uur vertraging heeft, lukt het helaas niet meer om richting de opera over het leven van Bonhoeffer te gaan.
Gezien de enorme belangstelling voor deze opera en de kaartjes die daarvoor op woensdagavond al in een paar uur tijd waren uitverkocht, is het besluit dan ook snel genomen: preses Karin van den Broeke zal hoogst waarschijnlijk iemand anders een mooie avond kunnen geven met ‘mijn’ overgebleven kaartje. En dat gebeurt!
Ik volg de blauwe sjaaltjes richting de binnenstad waar op het Raadhuisplein een podium is ingericht. Er wordt muziek gemaakt door mensen op het podium en de mensen die op de markt staan zingen mee met gele papieren in hun handen. Er worden zo te horen mooie liederen gezongen. Het blijkt te gaan om dé themaliederen van de verschillende Kirchentage.
Wanneer ik aankom, krijgt Margot Kässmann net het woord op het podium. Zij hoeft wellicht niet meer geïntroduceerd te worden als het gaat om Kirchentage: Margot Kässmann ‘hoort’ bij de Kirchentage en is daar al vele jaren bij betrokken. Ik mis heel even welke haar eerste was. Het zal ergens in de ’80-er jaren zijn. Zij vertelt dat zij toen ook betrokken was om op de Kirchentage voor het eerst aandacht te geven aan kinder- en jongerenprogramma’s. Voor haar gaf dit een nieuwe dimensie aan de voorbereidingen. Want kinderen en jongeren stellen op hun manier hun vragen. En de antwoorden van de volwassenen moeten dan anders worden geformuleerd. En zij benadrukt dat de antwoorden voor de kinderen en jeugd ertoe doen, omdat het meestal de meest essentiële vragen zijn die zij stellen over geloof en leven.
Ook de keus van de liederen is daarbij van belang: dat het liederen zijn die gezongen kunnen worden door jongeren en ouderen. Haar ideaalbeeld is, als het gaat om liederen, dat liederen voor volwassenen en liederen die de jongere generatie aanspreekt er beide toe doen. Om zo al zingende verschillende generaties met elkaar te blijven verbinden. Dat geldt ook voor liederen die men typeert als ‘traditionele’ liederen en ‘nieuwe’ liederen. Ook traditionele liederen zullen haar plaats moeten houden naast de nieuwe om al zingende als het ware die hele geloofsgeschiedenis van de kerk vast te houden. Op beide stellingen ontvangt zij volop applaus.
De inleider gaat in op het lied dat zo gezongen gaat worden. Een lied dat in die tijd is geschreven dat “Oost en West Duitsland” nog niet met elkaar verbonden waren, dat de Koude Oorlog nog steeds op de agenda stond van de politiek en de Duitse kerken. In die tijd was het dat duizenden mensen op een eerdere Kirchentag zongen: “Fürchte dich nicht, gefangen in deiner Angst, mit der du lebst. Fürchte dich nicht, gefangen in deiner Angst. Mit ihr lebst du.” Wat een kracht om dat tóen in een tijd van spanningen over en weer te kunnen zingen. Wat een kracht om dat ook zomaar op een avond in deze tijd te zingen in een ander land, in een andere stad met vele andere onbekende mensen op een plein in Hamburg. Het doet goed om hier te zijn in verbondenheid met zovelen.
Foto’s:
Margot Kässmann
Margarithe Veen
Tot zover de meest recente bijdrage. Al eerder stond er op deze site een bericht over de 34ste Evangelische Kirchentag in Duitsland. Ds. Margarithe Veen schreef toen het volgende:
Op de openingsdag zijn er tezamen al 84.000 mensen bij de vier verschillende openingsdiensten van de Kirchentage aanwezig. De bijbeltekst “Soviel du brauchst” (Exodus 16:4) stond in deze openingsdiensten centraal. Een tekst die tevens het thema is
voor deze 34e Kirchentag. Een tekst die gaat over het brood uit de hemel, het manna. Manna, iets dat men in eerste instantie niet kent, maar tot zegen blijkt te zijn. De exegetische uitleg verwijst ook steeds naar de vraag Man-Hu? Man-“Wat-is-dat”? Ja, het brood dat tot leven, tot zegen wil zijn. Uiteindelijk weten de mensen in de woestijn dit vreemde brood uit de hemel betekenis te geven. Een brood dat van betekenis is om van te kunnen leven. Zoveel als een mens nodig heeft om te kunnen leven.
Het programmaboekje bevat ook voldoende om van te delen met de vele 1000-en mensen die men verwacht; 150.000 per dag. Op vele plaatsen in de stad kan men terecht voor workshops, lezingen, stiltemomenten, zang, een markt der mogelijkheden, etc.
Iedere dag begint met ochtendgebeden en bijbelse leerhuizen op verschillende plaatsen in de stad.
Ikzelf zal als vertegenwoordiger voor de Beraadgroep Oecumene van de Protestantse Kerk in Nederland op donderdagavond aankomen in Hamburg en blijven tot en met de slotviering. Zelf vind ik het bijzonder dat ik niet alleen zal afreizen, maar dat ook gemeenteleden uit Achlum-Hitzum, waar ik predikant ben, enthousiast zijn geraakt om mee te gaan. Zij sluiten zich zaterdag en zondag aan. Op deze manier wordt een dergelijk bezoek niet enkel een gebeuren is dat ‘ver weg’ zou staan van de gemeente, maar waarvan we hopen dat het ook inspiratie geeft om van te delen in de plaatselijke gemeente.
Bij aankomst donderdagavond zal ik eerst richting de opera over het leven en werken van Dietrich Bonhoeffer gaan. Deze opera wordt donderdag voor het eerst opgevoerd onder de titel “Vom Ende der Unschuld”. Hier zal ik ook de preses van de PKN, Karin v.d. Broeke treffen.In het eerstvolgende verslag meer daarover.
Margarithe Veen
Foto’s:
Drukte in Hamburg
Margarithe Veen