‘Als Raad van Kerken hechten we aan een dienende en zichtbare aanwezigheid van de religies in het publieke domein. De aanwezigheid van de religies in de Nederlandse media, de ruimte voor de religieuze beleving waar dat relevant is en het beschermen van mogelijkheden voor religieuze minderheden zijn daarbij essentiële onderdelen om religie evenwichtig een bijdrage te laten leveren aan de democratische grondrechten in ons land’.
Dat schrijft de Raad van Kerken in Nederland aan de fracties van de VVD en de PvdA. De Raad heef een zekere traditie ontwikkeld, waarbij men zich tijdens de formatieperiode van een nieuw kabinet richt tot (in)formateurs en politieke partijen. Met dit schrijven wil de Raad deze lijn doortrekken met de bedoeling te gelegener tijd verder van gedachten te kunnen wisselen over punten die de kerken na aan het hart liggen.
De Raad noemt het essentieel – in de lijn van het rapport ‘Geloven in het publieke domein’ van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid – om godsdienstvrijheid en democratie te onderbouwen in Nederland. Zo’n beleid maakt het appel geloofwaardig op bescherming van rechten van religieuze minderheden in andere landen, bijvoorbeeld in het Midden-Oosten.
De brief gaat verder in op thema’s als armoede, vluchtelingen en economie. ‘De tien procent van de Nederlanders die leven onder de armoedegrens en de duizenden vluchtelingen en hun kinderen, die leven in noodopvang en vreemdelingenbewaring’, worden met name genoemd. Het schrijven refereert aan de eerdere inzet op het gebied van ontwikkelingssamenwerking en het belang om het aantal koopzondagen niet ongebreideld te laten groeien.
‘We vertrouwen er daarbij op dat u niet alleen op politieke belangen let die de korte termijn dienen, maar rekening houdt met een visie die de generaties overstijgt’, aldus de Raad van Kerken.
De letterlijke tekst van de brief luidt:
Aan de fracties van VVD en PvdA.
Amersfoort, 24 oktober 2012
Geachte volksvertegenwoordigers,
Als Raad van Kerken in Nederland willen we graag enkele punten naar voren brengen, die naar ons idee de komende jaren aandacht verdienen. We hebben ons in het verleden als christelijke kerken verschillende keren gericht tot formateurs en nieuwe kabinetsleden om op die manier onze betrokkenheid bij maatschappelijke vraagstukken te verwoorden. Met dit schrijven willen we deze lijn doortrekken. Wellicht kan dat helpen om – met inachtneming van de in ons land geldende scheiding van kerk en staat – de onderlinge verstandhouding tussen regering en kerkelijk, c.q. maatschappelijk middenveld te bevorderen. Deze brief geeft tevens een aantal thema’s aan waarover we elkaar mogelijk te gelegener tijd nader zullen spreken. Het gaat ons om de thema’s: religie in het publieke domein, armoede, vluchtelingen en economie.
Als Raad van Kerken hechten we aan een dienende en zichtbare aanwezigheid van de religies in het publieke domein; dit in aansluiting bij onder meer het WRR-rapport ‘Geloven in het publieke domein’. We spannen ons in om de godsdienstvrijheid en de democratie te onderbouwen in ons eigen land, in goed overleg met andere religieuze partners. De aanwezigheid van de religies in de Nederlandse media, de ruimte voor de religieuze beleving waar dat relevant is en het beschermen van mogelijkheden voor religieuze minderheden zijn daarbij essentiële onderdelen om religie evenwichtig een bijdrage te laten leveren aan de democratische grondrechten in ons land.
We proberen door het gezamenlijk optrekken van kerken en religies in Nederland tegelijk een bijdrage te leveren aan de ontspanning bij diverse brandhaarden in de wereld. We rekenen op uw steun daarbij en op uw initiatief, zeker daar waar het gaat om de bescherming van rechten van religieuze minderheden elders in de wereld. Het Midden-Oosten is daarbij momenteel één van de focusgebieden.
We geven invulling aan onze maatschappelijke en diaconale verantwoordelijkheid door ons sterk te maken voor de mensen die leven aan de onderkant van de samenleving. De tien procent van de Nederlanders die leven onder de armoedegrens en de duizenden vluchtelingen en hun kinderen, die leven in noodopvang en vreemdelingenbewaring, gaan ons daarbij in het bijzonder ter harte. We vinden het schrijnend dat mensen die eerder onder een generaal pardon vielen nog steeds geen papieren hebben ontvangen, omdat ze hun identiteit in formele zin onvoldoende kunnen onderbouwen. Het is één van de concrete punten waarop we initiatieven van de nieuwe regering verwachten. Tegelijk is er ons veel aan gelegen dat de regering zich inzet voor omgangsvormen en een klimaat van tolerantie en respect. Menselijkheid moet daarbij voorop staan. De overheid zet daarbij de toon.
De economische en financiële crisis in Nederland en in de wereld gaan ons als iedere Nederlander ter harte. De problemen mogen wat ons betreft niet worden afgewenteld op de allerarmsten in de wereld door te bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. We willen ook onze stellingname in herinnering roepen tegen het groeiende aantal koopzondagen. De economie dient humaan te blijven en concrete mensen te dienen. We hebben als kerken daarbij een eigen referentiekader met een terminologie waarin woorden als ‘menselijke waardigheid’, ‘algemeen belang’, ‘gerechtigheid’, ‘solidariteit’, ‘nederigheid’, en ‘schuld en genade’ een rol spelen. We hopen op een verdere gedachtewisseling met u, waarbij het onze inzet is om als samenleving uit de ban te geraken van ongebreidelde groei, zelfzuchtigheid en ongelimiteerd verbruiken van de natuurlijke hulpbronnen. Het gaat er, wat ons betreft, om toe te groeien naar een economie die in dienst staat van zorgzaamheid, gerechtigheid en duurzaamheid.
We wensen u als beoogde regeringsfracties wijsheid toe en het vermogen om de diverse geluiden in de samenleving, waaronder die van ons, goed op te vangen. We vertrouwen er daarbij op dat u niet alleen op politieke belangen let die de korte termijn dienen, maar rekening houdt met een visie die de generaties overstijgt.
Een vriendelijke groet,
Drs. Henk van Hout, voorzitter van de Raad van Kerken
Drs. ing. Klaas van der Kamp, secretaris van de Raad van Kerken
C.c. formateurs en onderhandelaars
C.c. overige politieke fracties
C.c. pers
Foto: Kunst in het Van Abbemuseum in Eindhoven; hier associatief gebruikt om aan te geven hoe twee domeinen bij elkaar passen.