De onderlinge verhoudingen tussen de kerken veranderen. Die stelling kwam naar voren tijdens het Beraad van Kerken in Amsterdam op 25 april, waar deelnemers vanuit diverse kerken bijelkaar kwamen.
Ze kwamen onder meer vanuit de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten, de Nederlandse Gereformeerde Kerk, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, de SKIN-kerken, de Rafaël-gemeenten, het Landelijk Platform van Oecumenische Gemeenten en natuurlijk vanuit diverse lidkerken van de Raad van Kerken in Nederland. Niet alleen de samenstelling was zeer gevarieerd; ook in de gesprekken kon de toevallige voorbijganger niet direct de denominatie raden. Daarmee werd nog eens de stelling onderstreept dat de verhoudingen tussen de kerken muteren.
Het Beraad komt ongeveer tien jaar bijeen en dient de onderlinge kennismaking en het geloofsgesprek. Dit keer ging het over het thema ‘tussen vernieuwing en traditie’.Klaas vander Kamp, algemeen secretaris, schetste een beeld waarbij men balans probeert te vinden tussen enerzijds katholieke oecumene, die de gestalte, de vormgeving, de organisatorische consequenties recht probeert te doen en anderzijds de meer spirituele oecumene, die aanhaakt bij de pneumatologie en het geloofsgesprek. Hij citeerde 2 Korinthiërs 3,6 waar duidelijk wordt gemaakt dat het de Geest is die de vormen volop hun inhoud en waardering geeft; de spiritualiteit brengt de organisatie tot de volle wasdom. Peter Sleebos, voorzitter van de VPE, gaf een opmaat aan het gesprek door het accent te plaatsen bij het persoonlijk geloof. Meer dan het instituut gaat het om Gods Geest en het bereiken van de wereld met het evangelie, aldus Sleebos.
In diverse groepen werd doorgesproken. Albert den Dekker, VPE-lid uit Zoetermeer, vertelde daarbij onder meer over de uitbouw van het convenant in zijn woonplaats. Dat was een bijzonder moment, omdat de Raad van Kerken de optie van een convenant ondersteunt en Albert den Dekker daarover sprak vanuit een andere hoek, waarbij diverse niet-raadsleden in Zoetermeer de waarde van het convenant onderschrijven, zoals GKV en VPE naast PKN en RKK.
Een thema was ook de vraag of oecumene iets mag kosten. Enerzijds legden verschillende deelnemers uit dat er best een offer gebracht mag worden. Het voorbeeld werd genoemd van de Schotse gemeente in Amsterdam, die al sinds de zeventiende eeuw in Nederland is en in het bestuur bewust ruimte biedt voor andere nationaliteiten. Anderen zeiden, dat je juist aan je eigen identiteit mag vasthouden als je daarbij de identiteit van de ander ook maar blijft respecteren.
De bijeenkomst werd gehouden in de Christelijke Gereformeerde Kerk in Amsterdam-Noord, een kerk die in 2010 zelfstandig werd; een nieuwe kerk dus met ongeveer honderdtien volwassenen en circa veertig kinderen. Jeanette de Waard, buurtwerkster in de gemeente, gaf een beeld van de jonge kerkplanting; een beeld van vernieuwing en oriëntatie op de buurt. De gemeente schroomt zich niet op bepaalde spanningsvelden te laten bestaan; het gaat dan om thema’s als: visie op doop / kinderdoop, gaven van de Geest, toekomst en de positie van Israël, visie op vrije wil en verkiezing, kerkorganisatie. Het vermogen om elkaar op deze items ruimte te laten helpt de gemeente om geconcentreerd te blijven op het evangelie en op de buurt; diaconaat en evangelisatie houden elkaar in evenwicht.
Aan het eind van de bijeenkomst kwam de vraag aan de orde of het Beraad een zelfstandig bestaan moet houden of dat het zich beter kan voegen in het initiatief om geloofsgesprekken vanuit het Global Christian Forum verder uit te bouwen in de context van de Manado-gangers die onlangs de internationale ontmoeting in Indonesië bijwoonden. Mogelijk dat ook de initiatieven van Wij kiezen voor Eenheid en Nationale Synode zich daarin laten opgaan. Daarnaast zorgen organisaties als de Raad van Kerken en de Evangelische Alliantie voor de meer organisatorische ruggengraat van de oecumene, de katholieke oecumene.
Foto’s:
1. Afgevaardigden van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt: F. Tijssen (links) en ds. A. de Braak
2. Izak Koole (Contactorgaan Gereformeerde Gezindte) aan het woord in een gespreksgroepje, links aan de achterkant aan zijn tenue herkenbaar Samoil Dogan, van de Syrisch Orthodoxe Kerk
3. Jeanette de Waard van de Christelijke Gereformeerde Kerk Amsterdam-Noord
4. Frans Voets van de Oecumenische Overleg Groep met achter hem de afgevaardigden van de Nederlandse Gereformeerde Kerk zichtbaar, links ds. Luc Compagnie uit Hengelo en rechts ds. Kor Muller