Wat maakt een mis tot een vierdaagse mis? Is het de toevalligheid van de zaterdag of de zondag voordat dinsdag de vierdaagse wandeltocht in Nijmegen van start gaat? Hoe komt die wandelmarathon dan aan de orde in de viering? Op verschillende plaatsen in Nijmegen en omgeving geven ze vorm aan de vierdaagse mis. In Groesbeek hadden ze zaterdag 16 juli zo’n viering. De vierdaagse kwam terug in de voorbeden, in de meditatie, maar het meest opmerkelijk was toch de manier waarop na de zegen het vierdaagselied werd vertolkt. Na de gewijde woorden van de pastor zwenkten de deuren achter in de kerk open en het plaatselijke dweilorkest ‘Drek pak ow’ (Straks pak ik je) kwam al spelend binnen en op de stoelen deinden de mensen voorzichtig mee. En iedere wandelaar wist het: Dit is een evenement van bezuiden de grote rivieren.
De rooms-katholieke kerk van de heiligen Cosmas en Damianus in Groesbeek is niet de enige kerk die in deze periode aandacht besteedt aan de vierdaagse. In diverse kerken staat de wandeltocht centraal in de liturgie en worden de vaste bezoekers uitgenodigd hun kwaliteiten van gastvrijheid aan de dag te leggen. De pastor in Groesbeek heeft gekozen voor het thema ‘De wereld komt langs’. Een koor voor in de kerk brengt de mensen in de stemming: ‘Along the road of life, I have a friend divine’. De kerk stroomt langszaam vol, tjokvol.
Achterin de kerk passeren ze de folders. Er liggen rooms-katholieke folders. Een gsm-ertje met de tekst ‘God….belt’. En daaronder de woorden ‘accept’ en ‘reject’. Het blijkt een oproep te zijn om priester of pastor te worden. Daarnaast een folder van de Protestantse Kerk in Groesbeek. Zij hebben een tentoonstelling onder het motto ‘Hedendaags Heilig’, gemeenteleden hebben voorwerpen aangeleverd die voor hen heilig zijn. Je kan ze bekijken.
Dan begint de viering. ‘Nijmegen stroomt weer vol. Voor één week voelt de wereld zich er thuis’, zegt een mevrouw terwijl ze de bezoekers welkom heet. ‘Ook de mensen, die langs de route wonen, laten zich van hun beste kant zien. Ze zingen en dansen en moedigen de lopers enthousiast aan, ze zetten liters koffie, schillen kilo’s komkommersen zelfs een wildvreemde mag gebruik maken van het toilet’. De mensen die nog zouden twijfelen aan de entourage kunnen zich laten overtuigen door de atributen die op de trap liggen voor het altaar. De parochianen hebben allerlei symbolen meegenomen die refereren aan de vierdaagse: wandelschoenen natuurlijk, en gladiolen, en een groene vlag met een oranje kruis van de vierdaagse, en een wereldbol.
De eerste lezing is ontroerend en onverwacht door zijn genre. Het is geen Bijbellezing, maar het gaat over het thema ‘Un sourire (een glimlach)’. ‘Een glimlach kost niets en levert veel op. Hij verrijkt degenen, die hem ontvangen, zonder degenen, die hem geven armer te maken. Hij duurt slechts een ogenblik, maar zijn herinnering is soms eeuwig. Niemand is rijk genoeg om er buiten te kunnen, niemand is arm genoeg om hem niet te verdienen’.
Daarop volgde een tweede lezing. Over Jezus die onderweg is en apostelen uitzendt om zieken te genezen en demonen uit te werpen. De pastor koppelt er gedachten aan voor mensen die onderweg zijn in het leven en noemt de vierdaagse een soort metafoor voor het leven. Daarop volgt een geloofsbelijdenis en de voorbeden: ‘We bidden voor alle wandelaars, dat zij veel feestvreugde mogen ervaren tijdens het wandelen, lekker samen zingen, een praatje maken, zodat ze het leven van alledag en hun zorgen los kunnen laten’.
Het collectelied ‘Reis niet alleen’ markeert de overgang van de dienst van het woord naar de eucharistie. Het heilige brood wordt uit de tabernakel gehaald. Alle parochianen en ook alle gasten worden genodigd om er een deel van te ontvangen. ‘Laten we broeders en zusters dit Heilig Brood delen en eten als teken van onze vriendschap en verbondenheid met elkaar en als teken van onze verbondenheid met Jezus Christus’.
Na de viering is er een slottekst: ‘Eén mens, die zich met je inlaat, je ter harte neemt. Eén mens, die open naar je lacht, je verkwikt en je verwarmt, je in bloei zet. Eén mens, die even met je meeloopt. Eén is genoeg. Eén mens, die onverwoestbaar in je gelooft, die met je meeleeft. Eén is genoeg om vrijdags de finish van de vierdaagse te halen’.
Als de pastor ook zijn zending en zegen heeft uitgesproken, moedigt hij de samengekomen gemeente aan om het vierdaagselied te zingen. Op dat moment klappen de deuren achter in de kerk open en komt de plaatselijke dweilfanfare binnen met veel koperwerk en een grote trom op een oud onderstel van een kinderwagen. De orde van dienst geeft aan welk lied er gezongen kan worden: ‘Wij lopen de vierdaagse mee vol levenslust en moed. Als goede lopers blijven wij, altijd op goede voet’.
Als het orkest klaar is nemen de parochianen hun meegebrachte symbolen van de trap bij het altaar terug. Als een toevallige wandelaar net een foto wil nemen, legt een mevrouw nog even haar vlag terug en zegt: ‘Doorzetten deze week, hoor. ’t Zal pittig worden’.
Foto’s:
Symbolen voor in de kerk
De pastor loci
Het dweilorkest komt binnen