Eerst de kinderen

Liefde voor kinderen kan paus Shenouda III niet worden ontzegd. De 87-jarige paus was op bezoek in Nederland en bezocht de Amsterdamse Koptische Kerk. Hij nam ruim de tijd voor de kinderen, zodat hij ongeveer drie kwartier later dan gepland de diverse kerkleiders kon toespreken.

De paus houdt van kinderen’, vertelde Matthew, één van de oud-ambassadeurs van de Raad van Kerken. ‘Hij neemt ze op de arm en praat met ze over het geloof’. De jonge garde is toch al opvallend aanwezig in de Amsterdamse kerk. Ze verzorgen een presentatie over de geschiedenis met powerpoint, ze leiden bezoekers rond en bij het afscheid geven ze de genodigden een icoon mee naar huis.

Het nieuwe Instituut voor Koptisch Orthodoxe Studies en Cultuur biedt op de zondag onderdak aan naar schatting 400 kinderen, die uit het hele land de hoofdstad bezoeken. Ze leren de liturgie te begrijpen en ze leren de basis van het Koptisch (een soort taal tussen het hiëroglyphenschrift en het Gieks) te verstaan. Paus Shenouda III vertelde dat hij zelfs een speciale bisschop voor de jeugd heeft aangesteld om het belang van de jongeren te onderstrepen.

Paus Shenouda III heeft  in zijn pontificaat meegemaakt dat de Koptische Kerk wereldwijd een steviger basis heeft gekregen. Hij somde de resultaten op. Toen hij aantrad waren er in Noord-Amerika vier Koptische kerken, nu zijn er 160. In Australië waren er 2, nu zijn er meer dan 50 kerken. In zwart-Afrika zijn er inmiddels meer dan 40 kerken. De leiding komt niet langer vanuit Egypte, maar is ter plekke geschoold. In Nederland zijn zeven kerken; in Amsterdam, Den Haag,  Vlissingen, Eindhoven, Leeuwarden (eigenlijk Hylaard), Assen en Enschede. Het gaat om 6000 leden, ooit gekomen als  student; inmiddels behoort een derde tot de tweede generatie Kopten in Nederland.

Dr. Karel Innemée van de Rijksuniversiteit Leiden, schetste een beeld van de Koptische Kerk. Hij wees er op dat aanvankelijk slechts twee metropolieten de titel van paus kregen; de metropoliet van Alexandrië en de metropoliet van Rome. De eerste had al vijftig jaar voor de paus in Rome de titel papa ontvangen, aldus de wetenschapper. Hij wees verder op het belang van het Alexandrijnse christendom. Het was in de Nijldelta dat jodendom en griekse filosofie elkaar ontmoetten, en dat een persoon als Philo zijn werk schreef. Het christendom zou er heel anders uitgezien hebben als niet de christenen in Egypte een bijdrage aan de traditie hadden geleverd, aldus Innemée.

De Koptische gemeenschap draagt de oecumene een warm hart toe. Dat bleek al toen Magdy Ramzy, gastheer voor de Koptische kerk en lid van de Raad van Kerken, een samenvatting gaf van het vele werk van paus Shenouda III. Daarop komen vele oecumenische activiteiten voor. In de uitgave over onder meer het jongerenwerk worden in het voorwoord diverse citaten gegeven, waaronder citaten over de eenheid. Johannes Chrysostomos heeft gezegd: ‘Er zijn vele kerken in veschillende landen en streken, maar desondanks is de Kerk één, omdat Christus die aanwezig is, één en volmaakt en niet verdeeld is’. En ook de Heilige Clemens van Alexandrië wordt geciteerd: ‘Zoals de kerk één hoofd heeft, zo ook heeft het één uiting’.

De afgevaardigde van de Syrisch-Orthodoxe Kerk gaf paus Shenouda III, de 117e paus in de lijn van Marcus de evangelist, als cadeau een handgeschreven bijbel in het Aramees. ‘U bent ook onze paus’, zei hij bij die gelegenheid. Waarop een afgevaardigde van de rooms-katholieke kerk vanaf de vierde rij riep: ‘Dat is pas echt oecumene’.

Foto:
Paus Shenouda III
Hartelijke banden tussen de Kopten en de Syrisch-Orthodoxe Kerk, beiden Monofesyten
Mgr. Jan van Burgsteden als afgevaardigde van de Raad van Kerken en de RKK bij de plechtigheden
Dr. Karel Innemée, een van de sprekers