Peter Faber MA (geboren 1982) studeerde theologie in Amsterdam. Hij specialiseerde zich in cross culturele en contextuele theologie. Zijn afstudeerscriptie is getiteld ‘Doing Dialogue’. Het geeft een analyse van twee Indonesische dialoog praktijken. Hij werkt namens Togetthere op Ambon. Hij werkt er mee voor het jongerenprogramma van ICCO / Kerk in Actie bij het plaatselijke LAIM, oftewel ofwel Lembaga Antar Iman di Maluku, dat vrij vertaald zoveel betekent als Organisatie voor Interreligieuze Dialoog op de Molukken. Het betreft een thema waar ook de Raad van Kerken interesse bij heeft. Vandaar dat we iets van zijn bevindingen doorgeven. Peter Faber:
Kinderkrant en Traditionele Muziek als Middelen tot Vrede
Ambon’s dorpen en wijken zijn vrijwel allemaal ingedeeld op religieuze kleur. Daarbinnen lopen ouders en tieners rond met onverwerkte trauma’s waar geen tijd voor is. Eten. Enkele kinderen verkopen tot diep in de nacht benzine of zoeken plastic bekertjes en flesjes waar ze nog wat geld mee kunnen verdienen. Ze groeien op in scheiding. Op gemengde staatsscholen komen ze anders religieuze kinderen tegen. Maar hoe gaat het met diegenen die rechtstreeks vanuit hun christelijke wijk naar de protestantse middelbare school gaan, ’s avonds hun wekelijkse kinderkerk bijeenkomst hebben en ’s zondags de zondagsschool doorlopen? In het volgende een zeer beknopte bespreking van twee vredesprojecten voor kinderen op Ambon.
In een kleine ruimte midden in de Ambonese wijk Soya Kecil is het kantoor van SAM gevestigd. SAM staat voor Suara Anak Maluku ofwel Stem van de Kinderen van de Molukken en is een vredesproject door, van en voor kinderen. Zo’n 15 leerlingen van verschillende scholen en religieuze achtergronden werken er inmiddels samen aan de tweede editie van de krant. Afgelopen maandag was ik getuige van de lancering van de eerste. Trotse kinderen, aanschouwd door enkele journalisten en docenten, deden er verslag van hun avonturen als journalist. Docenten: ‘Wat is het goed dat er nu een krant voor kinderen is!’ Ook enkele op het eerste gezicht bizarre reacties uit de zaal en uiteraard samen eten.
Het idee achter SAM is door middel van het schrijven van een krant kinderen van verschillende religieuze gading bij elkaar te brengen om elkaar beter te leren kennen en vooroordelen af te breken. Een goede krant voor de kinderen van de Molukken is daarbij een middel maar tegelijkertijd een uitstekend doel. Dat klinkt zoals het geschreven is. Ietwat verwarrend. Doel en middel door elkaar. Kom ik zo op terug. Oh ja, de bizarre reacties gingen over niet beïnvloed worden door politiek en eerlijke journalistiek. Achtergrond hiervan is een niet geheel belangeloos eerder verschenen kindermagazine dat vooral als spreekbuis van de vrouw van de gouverneur fungeerde. Een van de redenen waarom je idealiter geen overheidsgeld in je projecten wilt hebben.
Twee maanden eerder in het luxe ressort ‘Baguela Beach’ op een half uurtje van de stad Ambon. In een zaaltje zitten zo’n 60 kinderen verdeeld over drie groepen. Ze doen een poging het ritme van de drumleraar na te doen. Eerder op de ochtend hadden ze hun theorielessen en nu mag er gedrumd worden. Kinderen uit drie verschillende dorpen op het eiland – Tial, Batu Merah en Amahusu – waar nog traditionele druminstrumenten bespeeld worden. Later op de middag zijn ze vrij om te zwemmen en te spelen in een luxe die ze thuis niet zullen treffen. Enkele weken later zullen de kinderen in verschillende dorpen en al rondrijdende hun muziek ten gehore brengen. Als symbool van hoe er interreligieus samengewerkt kan worden door middel van de (soms vergeten) lokale tradities.
Het drumproject is één van de vredesinitiatieven waarbij gebruik wordt gemaakt van locale traditie. Oude verhalen voorbij religieuze scheidslijnen. De ene keer gericht op traditionele waarden, familieverbanden of van oudsher bestaande contracten tussen onderlinge dorpen. De andere keer met de focus op dans en muziek. De in dit project bespeelde instrumenten hebben van oudsher een belangrijke rol tijdens publieke gebeurtenissen als bruiloften, inauguraties van gebouwen, feestdagen en begrafenissen of de installatie van het dorpshoofd.
Dit is heel in het kort twee projecten. Kernvraag in dit alles is in hoeverre er werkelijk kennis met elkaar gemaakt wordt. Onder invloed van beperkt of onderdanig lokaal inzicht of een te sterke en vaak veraf staande donor, te weinig centjes en tijd wordt het middel nogal eens tot doel. Het drukken van een krant voor kinderen heeft ruimte en tijd nodig voor spel en persoonlijke uitwisseling onder begeleiding van een specialist. Hopelijk krijgt SAM lange adem en komt er meer aandacht voor het proces zelf. Het ten gehore brengen van traditionele muziek als middel tot vrede is mooi als er inderdaad duurzame vriendschappen ontstaan. Het traject is inmiddels afgelopen, over vriendschappen tussen de kinderen durf ik niets te zeggen.
Dit is heel in het kort ook het verhaal van vredesprojecten op Ambon. Er is tijd voor nodig. Veel tijd. Verzoening is een resultaat niet direct meetbaar in oplages, aantallen voorstellingen of deelnemende kinderen. Zullen donoren beter leren luisteren naar lokale noden? Gaan plaatselijke organisaties voor henzelf op durven komen als ze dat al kunnen? Kunnen plaatselijke politici zich meer bekommeren om de samenleving dan zichzelf? Soms denk ik dat traumahealing of het afbreken van vooroordelen een luxe is of deze luxe in ieder geval veronderstelt.
Wie meer wil lezen van Peter Faber kan terecht op zijn weblog: http://standplaatsambon.wordpress.com.
Wie het gezicht en de stem van Peter Faber wil horen, kan terecht op Youtube, waar hij voor de Raad van Kerken kort zijn visie verwoordde op het thema ‘getuigen’:http://www.youtube.com/watch?v=ljBm10FiUyw
Foto’s van Peter Faber, jongeren laten zien hoe ze interviewen; en ze doen mee met een drumsessie.