Jan Jorrit Hasselaar studeert in Bossey. Hij schrijft in de vorm van een brief aan zijn zus een weblog over zijn ervaringen.
Lieve zus,
Posada heet het. De Anglicaanse Kerk in Genève organiseert het dit jaar voor het eerst. Posada is afkomstig uit Zuid-Amerika. Het is de reis van Jozef en Maria naar Bethlehem die wordt nagespeeld in de Adventstijd. De eerste zondag van Advent vertrekken zij vanuit de Anglicaanse Kerk. Je weet wel, die mooie kerk vlak bij het meer van Genève. Vervolgens trekken Jozef en Maria door Genève en doen ze dagelijks een huis aan van een gemeentelid. Op hun reis naar het volgende huis worden ze begeleid door de bewoners van het huis waar ze de nacht doorgebracht hebben. Bij aankomst wordt telkens een dienst van 10 minuten gehouden als oase in de drukke decembermaand. Op deze wijze leeft de gemeente toch een beetje bewust toe naar kerstmis. De reis eindigt wanneer Jozef en Maria in de kerstnacht weer in de kerk worden verwelkomd.
Leuk om op deze wijze stil te staan bij Advent. Ik kende dit nog niet. Goed om trouwens te horen dat er ook in Genève warme banden zijn tussen de Anglicaanse Kerk en de Oud-Katholieke Kerk. Ze houden samen diensten en priesters worden uitgewisseld.
Je vroeg in reactie op mijn vorige brief hoe de studenten hier reageren op het thema ‘duurzaamheid’. Daar kan ik kort over zijn. Het is geen thema onder de studenten.
Ik hervat mijn brief. Het schrijven werd even onderbroken door geklop op mijn deur: "Hey Jorrit, it is me Rejoice. Do you want to play table tennis with me?" Rejoice is Chinese en dominee in Sjanghai. We spelen vaak samen tafeltennis. Gisteren speelden we een dubbel met o.a. Brian Castle, de Anglicaanse bisschop van Tonbridge. Hij was hier ooit zelf student en is nu op bezoek. De bisschop noemde gisteravond dat tafeltennis de plaats is waar de ware oecumene zich afspeelt.
Ik denk ook steeds meer dat de ware oecumene zich vooral afspeelt buiten de officiële speeltijd van colleges om. In colleges worden toch vaak de eigen stokpaardjes bereden. Iedereen heeft eigen concepten ten aanzien van kerk, wereld, redding, eucharistie, etc.. Ik word hier soms zo moe van. Vooral omdat het voor sommigen erg moeilijk blijkt om door te vragen wat de ander beweegt en bedoelt. Vaak wordt toch meteen de aanval gekozen en is er weinig flexibiliteit in de eigen denkschema’s. Op deze wijze is het lastig om elkaar te ontmoeten en van elkaar te leren. Het blijft dan ook zoeken naar wegen om elkaar toch te ontmoeten. Gelukkig is Calvijn ons hierbij zeer te wille. Het is geweldig om samen mooie bieren als Calvinus Blanche en Calvinus Noir te drinken in de oude stad van Genève. Een beetje alcohol is misschien wel bij uitstek het middel om de ontmoeting soepeler te laten verlopen.
Een ander middel lijkt intercultureel Bijbellezen te zijn. Vorige week presenteerden we een interculturele bijbelstudie. Na afloop feliciteerde de professor ons met de gewaagde en uitdagende presentatie. Hij zei: "Het is goed om elkaar op deze wijze aan het denken te zetten". Het betrof de passage uit Lukas 7 waarin de vrouw de voeten van Jezus zalft en droogt met haar haren. Sommige studenten moesten lachen om de tweede vraag in de groep: "With whom or what do you identify yourself (woman, Simon, Jesus, perfume, table)?" Toen ze de vraag eenmaal doorkregen, kwamen de identificaties. Meest opvallend vond ik de identificatie van een aantal studenten die zich vaak gesloten opstellen. Ze identificeerden zichzelf met Simon in de zin van misschien wel teveel theoloog, met teveel boekenkennis waardoor het wel allemaal erg cognitief wordt en je het altijd beter denkt te weten. Maar ondertussen ….
Ook leuk dat een priester van de Syrische Orthodoxe Kerk na afloop om de presentatie kwam vragen. Hij zei: "Voor volwassenen is dit waarschijnlijk een stap te ver, maar leuk om dit met jongeren in India te doen."
Waar was ik gebleven voordat Rejoice op mijn deur klopte, … oh ja duurzaamheid. Duurzaamheid is dus geen thema onder de studenten. Daarentegen geven de hoogleraren me wel alle ruimte om me verder te ontwikkelen in thema’s als duurzaamheid en economie. Ze staan erg open voor gesprek en bieden de mogelijkheid van gedachten te wisselen met diverse mensen binnen de Wereldraad. Hierover binnenkort waarschijnlijk meer.
Elke ochtend hebben we hier een ochtendgebed die doorgaans verzorgd wordt door een aantal studenten uit verschillende tradities. Een gebed bestaat dus uit onderdelen van verschillende tradities. Zeg maar, een soort hutspot. Het idee hierachter is dat meerdere mensen zich welkom voelen in dezelfde viering. Dit blijkt echter niet het geval. Protestanten en Orthodoxen voelen zich toch niet zo op hun gemak. Daarom hebben we besloten het hutspotgebed af te wisselen met confessionele ochtendgebeden. De hutspot ligt mij niet zo. Het is te kunstmatig. Ik ben dan ook een voorstander van meer confessionele ochtendvieringen. Op deze wijze krijg je een beter beeld van de context en de traditie van de ander. Je ontmoet de ander in zijn eigen omgeving.
Vanochtend was het mijn beurt. Ik ging samen voor met een Anglicaanse priester. We hebben de Kristallnacht herdacht. Door sommigen wel aangeduid als het begin van de holocaust. Op het altaar lagen glasscherven omringd door kaarsen. Het was een mooie dienst, die we afsloten met de hymn ‘Morning has broken’. Na afloop van het ochtendgebed sloeg ik de krant open. De herdenking van de val van de Berlijnse muur stond prominent op de voorpagina. Helemaal vergeten. Dat wierp voor mij wel een schaduw over het gebed.
Gelukkig schoof Rejoice tijdens de lunch bij mij aan tafel. Ze zei dat ze het waardeert dat het dagelijks leven doorklinkt in mijn ochtendgebeden. Ik was daar erg blij mee. Dat is inderdaad wel wat ik probeer. En ach, we laten allemaal wel eens een steek vallen…
Dit was het weer voor nu.
Hartelijke groet,
Jan Jorrit
Foto’s: Jan Jorrit
Jan Jorrit Hasselaar is geboren in Veenendaal en studeerde theologie en economie aan de Rijksuniversiteit in Utrecht. Hij heeft zijn studie een oecumenisch vervolg gegeven in Bossey van september 2009 tot februari 2010 met circa vijftig andere studenten van over de hele wereld. Voor de Raad van Kerken houdt hij een weblog bij over zijn ervaringen. In september stond er een eerste brief van hem op deze site; klik hier, voor de brief uit oktober; klik hier. Jan Jorrit maakt ook deel uit van de SER-commissie ‘Duurzame ontwikkeling’. Wie meer wil weten over zijn visie over duurzaamheid voor de locale kerken kan terecht bij de website www.duurzamekerk.nl