Mooier tijdstip is haast niet denkbaar. In het jaar dat de Wereldraad van Kerken het zeventigjarig jubileum viert, komt Jurjen Zeilstra met een prachtig proefschrift over de man die een hoofdrol speelde bij de oprichting van de oecumenische koepelorganisatie: Visser ’t Hooft. Jurjen Zeilstra zal het proefschrift verdedigen op woensdag 5 september om 11.45 uur in de aula van de Vrije Universiteit in Amsterdam.
Uitgever Skandalon brengt het boek uit. Tijdens het symposium ‘De kaarten op de kerk gezet’ op vrijdag 28 september van 10.00 tot 17.00 uur, eveneens aan de VU, wordt het boek gepresenteerd. Voor de laatste bijeenkomst moet men zich te voren aanmelding via info@acrh.eu. De toegang is verder vrij.
Om enige inhoudelijke oriëntatie te bieden volgt hieronder een inleidende tekst over Visser ’t Hooft (1900-1985). Met de ondertitel: Een leven voor de oecumene.
Sommigen noemden hem de diplomaat van God, anderen de paus van de oecumene, maar hij werd ook een barse theoloog genoemd en een lastig mens. Willem Adolf Visser ’t Hooft is een van de bekendste Nederlandse theologen buiten Nederland. Hij drukte een belangrijke stempel op de wereldkerk. Al op jonge leeftijd zette hij zich in voor internationale oecumenische jeugd- en studentenorganisaties (NCSV, YMCA, WSCF). Zijn grote levenswerk werd de Wereldraad van Kerken, waarvan hij van 1948 tot 1966 secretaris-generaal was. Zelfbewust betrok Visser ’t Hooft de eenheid van de kerk op de verscheurdheid van de wereld en verwachtte daarvan een helend effect. Onder zijn leiding ontwikkelde de Wereldraad zich tot een invloedrijke mondiale speler. Naar Visser ’t Hooft en zijn mensen werd geluisterd.
Er is eigenlijk geen groot thema in de 20e eeuw waarmee Visser ’t Hooft zich niet heeft bezig gehouden. De nasleep van de Eerste Wereldoorlog, de effecten van de economische crisis, de opkomst van Hitler, de Tweede Wereldoorlog, de verhouding tussen bezet Nederland en de regering in Londen, vluchtelingenwerk en wederopbouw, verzoening, dekolonisatie en zending, de Koude Oorlog, de stichting van Israël, apartheid, de Cypruscrisis, de Cubacrisis, secularisatie en emancipatie. Na een periode van kerkelijke vernieuwing, kwam de terugslag. Er kwam kritiek op de institutionele oecumene en de Rooms-Katholieke Kerk werd geen lid van de Wereldraad. Het lidmaatschap van de Russische Kerk waarvoor Visser ’t Hooft hard had gewerkt, was omstreden. Niet al zijn plannen zijn gelukt, maar Visser ’t Hooft heeft de Wereldraad van Kerken met verve op de kaart gezet.
Tot slot nog enige biografische gegeven over Jurjen Zeilstra. Jurjen Zeilstra (1961) is historicus en theoloog. Op deze biografie promoveerde hij in 2018 als historicus. Eerder, in 1995, promoveerde hij als theoloog op ‘European Unity in Ecumenical Thinking, 1937-1948’. Hij werkt als predikant in de Protestantse Gemeente Hilversum.